Οι πιθανότητες να μου ζητηθεί να αρθρογραφήσω στην εφημερίδα από την οποία ενημερώνομαι -ανελλιπώς- για την αγαπημένη μου ομάδα και μάλιστα για θέμα που δεν σχετίζεται με αυτήν, ήταν σχεδόν μηδαμινές. Κι όμως συνέβη κι αυτό! Και η αιτία είναι η πρωτοφανής αυτή κρίση δημόσιας υγείας που βιώνει ολόκληρος ο πλανήτης, η οποία αφενός επηρεάζει κάθε τομέα του δημόσιου βίου και αφετέρου οδηγεί, μεταξύ άλλων, σε επαναπροσδιορισμό του περιεχομένου του κοινωνικού διαλόγου, στον οποίο τα ΜΜΕ κατέχουν εξέχουσα θέση.
Άλλωστε, τα 266.208 κρούσματα και οι 11.187 θάνατοι που μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί σε πάνω από 150 χώρες από την ίδια αιτία (COVID-19) και σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, συνθέτουν μια πραγματικότητα, η οποία ανατρέπει τον τρόπο ζωής όλων μας. Είναι δε προφανές ότι ακόμα και τα πιο προηγμένα συστήματα υγείας αποδείχτηκαν απροετοίμαστα απέναντι στην απειλή του νέου κορονωϊού, ενώ η ευκολία που διαπιστώνεται στη μετάδοσή του κατέστησε την αμεσότητα στη λήψη μέτρων ως έναν από τους κρισιμότερους παράγοντες για την αντιμετώπισή της.
Το τραγικό παράδειγμα της γειτονικής Ιταλίας με την εκθετική αύξηση των κρουσμάτων και τον αριθμό των θανάτων να υπερβαίνει αυτόν της Κίνας, είναι χαρακτηριστικό του τί μπορεί να συμβεί εάν υποτιμηθεί μια τέτοια απειλή στην υγεία του πληθυσμού. Η δημόσια, κυνική «ομολογία» ιατρών από τη γειτονική χώρα ότι «πολλές φορές αναγκάζονται να επιλέξουν την αντιμετώπιση των νεότερων έναντι των ασθενών που βρίσκονται σε προχωρημένη ηλικία», είναι σοκαριστική αλλά και ενδεικτική της δοκιμασίας που περνά το σύστημα υγείας. Σε μια περιοχή μάλιστα (Ιταλικός βοράς), στην οποία η επάρκεια αλλά και το επίπεδο οργάνωσης των υπηρεσιών υγείας είναι από τα καλύτερα στην Ευρώπη.
Η χώρα μας, ευτυχώς, προέβη εγκαίρως στη λήψη μέτρων, τα οποία είχαν ως αφετηρία την εξ αρχής συστηματική παρακολούθηση των κρουσμάτων και της προέλευσής τους. Όλη αυτή την περίοδο από την εκδήλωση του πρώτου κρούσματος, λαμβάνονται διαρκώς νέα μέτρα, τα οποία κλιμακώνονται ανάλογα με την εξέλιξη των σχετικών δεδομένων (αριθμός και χαρακτηριστικά κρουσμάτων, περιστατικά που χρήζουν νοσηλείας, θάνατοι κ.λπ.). Η διαχείριση αυτή θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμη δεδομένου και του ότι οι δυνατότητες του συστήματος υγείας της χώρας μας, ιδίως έπειτα από μία μακρά περίοδο οριακής χρηματοδότησης και λειτουργίας του λόγω της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε, είναι συγκεκριμένες. Είναι ενδεικτικό ότι, όσον αφορά τον δείκτη κλινών εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) ανά 100.000 κατοίκους, βρισκόμαστε περίπου στο μέσο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, με τη σχετική έλλειψη να έχει πολλές φορές τονιστεί στο παρελθόν, υπό «φυσιολογικές» δηλαδή συνθήκες ζήτησης των σχετικών υπηρεσιών.
Ένα ακόμα θετικό σημείο στην αντιμετώπιση της απειλής του νέου κορονωϊού στη χώρα μας συνιστά η ενδελεχής ενημέρωση, η οποία παρέχεται από την εκδήλωση της επιδημίας, από τους επίσημους φορείς της πολιτείας. Σε αυτήν, μάλιστα, προστίθενται και οι συχνές, δημόσιες τοποθετήσεις και παρεμβάσεις των εκπροσώπων της ιατρικής κοινότητας, με αποτέλεσμα αφενός να έχει σήμερα διαμορφωθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης γύρω από τον ιό, τον τρόπο μετάδοσης και τα μέτρα ατομικής υγιεινής για τη μείωση του κινδύνου της μόλυνσης και αφετέρου να αποτραπεί ο εφησυχασμός των πολιτών απέναντι στον τελευταίο.
Ωστόσο, οι «παραφωνίες» δεν λείπουν. Τα πρώτα περιοριστικά μέτρα ακολούθησε ένας αδιανόητος συγχρωτισμός ατόμων σε καφετέριες, μπαρ, παραλίες κ.λπ., με αποτέλεσμα, εύλογα, να ακολουθήσουν νέα, αυστηρότερα μέτρα. Και έτσι θα (πρέπει να) πορευτούμε εφεξής εφόσον δεν υπάρξει συμμόρφωση των πολιτών. Το διακύβευμα είναι σοβαρό -ίσως το σοβαρότερο για μια κοινωνία- για να επιτρέπεται η ελαφρότητα. Την ίδια μάλιστα στιγμή, που οι λειτουργοί του συστήματος υγείας δίνουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή για να αποτραπεί η κατάρρευση του συστήματος, το οποίο υπενθυμίζεται ότι πρέπει να εξακολουθεί να αντιμετωπίζει και τους συμπολίτες μας με άλλα, σοβαρά, χρόνια νοσήματα.
Σύμφωνα με τα σενάρια που έχουν διατυπωθεί από έγκριτους επιδημιολόγους, η δοκιμασία αυτή του συστήματος υγείας θα διαρκέσει τουλάχιστον έως τον Μάιο. Αυτό σημαίνει ότι καθ’ όλη αυτή την περίοδο τα περιστατικά που θα χρειαστεί να νοσηλευτούν δεν θα πρέπει να υπερβούν τις αντίστοιχες δυνατότητες του συστήματος υγείας μας. Πιο απλά, τα κρούσματα πρέπει να «απλωθούν» στον χρόνο, προκειμένου να μην νοσήσουν πολλοί, ταυτόχρονα. Η πολιτεία και οι θεσμοί της προσπαθούν να ανταποκριθούν στην πρόκληση αυτή. Το δοκιμαζόμενο επί σειρά ετών ΕΣΥ ενισχύεται με προσωπικό και εξοπλισμό, θέτει σταδιακά σε λειτουργία νέες κλίνες ΜΕΘ και, ορθώς, σχεδιάζει την αξιοποίηση της «βαλβίδας ασφαλείας» που παρέχουν οι δομές του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες πρέπει να συστρατευθούν στην προσπάθεια αυτή, όπως και κάθε άλλη υποδομή, όπως π.χ. τα ιατρεία των Δήμων. Άλλωστε, σε αυτόν τον σχεδιασμό δεν περισσεύει κανείς…
Ωστόσο, ακόμα και με τις παραπάνω ενέργειες, η δυνατότητα του συστήματος να ανταποκριθεί στις ανάγκες που θα προκύψουν λόγω (και) του κορονωϊού, δεν είναι βέβαιη καθώς αυτές θα εξαρτηθούν πρωτίστως από τη συμπεριφορά των πολιτών και τον βαθμό πειθαρχίας που θα επιδείξουν απέναντι στα μέτρα. Φυσικά, τα συστήματα υγείας πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο σενάριο, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό, ενώ, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τον καθοριστικό ρόλο τον έχει η ίδια η κοινωνία. Φυσικά, η «επιστροφή στην φυσιολογική μας ζωή» είναι το ζητούμενο, ωστόσο, το πότε αυτό θα συμβεί και τι απώλειες θα έχουν εν τω μεταξύ προκληθεί, εξαρτάται από εμάς. Η ευθύνη δε της κοινωνίας μεγαλώνει τη στιγμή που οι λειτουργοί του συστήματος υγείας μας έχουν προ καιρού εγκαταλείψει τη δική τους φυσιολογική ζωή, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον ρόλο τους. Αντίστοιχα, δεν έχουμε δικαίωμα να υπονομεύσουμε με τις ενέργειές μας τις τόσο εντατικές έρευνες που διενεργούνται σε όλον τον κόσμο για την εύρεση αποτελεσματικής θεραπείας και την Παρασκευή εμβολίου.
Η επόμενη, λοιπόν, μέρα θα πρέπει να μας βρει υγιείς, με τις λιγότερες δυνατές απώλειες και με μια διάθεση επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων, σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Το κράτος μας, θα κληθεί να διαχειριστεί τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες αλλά και να βρει τρόπο ενίσχυσης του συστήματος υγείας. Η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της κατ’ οίκον νοσηλείας είναι αναγκαίο να αποτελέσουν προτεραιότητα, ιδίως λόγω του ότι είμαστε ήδη σε θέση να υποστηρίξουμε τέτοιες πρωτοβουλίες σε όρους ανθρώπινου δυναμικού. Κατά μία πιο υπερεθνική οπτική, η επένδυση στην έρευνα για την αποτροπή τέτοιων απειλών στο μέλλον θα πρέπει να τεθεί επί τάπητος. Άλλωστε, είναι τέτοιο το μέγεθος της παγκόσμιας οικονομικής βλάβης που προκάλεσε ο COVID-19, που το κόστος της ενδυνάμωσης της σχετικής έρευνας για την αποτροπή αντίστοιχων κινδύνων στο μέλλον φαντάζει αμελητέο.
Επαναλαμβάνεται, όμως, ότι το πόσο απέχουμε χρονικά από την επιστροφή σε αυτή τη «νέα κανονικότητα» που μας περιμένει, εξαρτάται από εμάς. Σε αυτή λοιπόν την κρίσιμη στιγμή, καλούμαστε, ως πολίτες, αφενός να μην υπονομεύσουμε τις προσπάθειες των ανθρώπων που σηκώνουν το βάρος της έρευνας, του σχεδιασμού και της αντιμετώπισης της απειλής στην πρώτη γραμμή και αφετέρου να αποδείξουμε ότι δικαιούμαστε κάτι περισσότερο από την επιβολή ανώτατης ποσότητας αγοράς αντισηπτικών!
Πρώτη δημοσίευση: Ωρα των Σπορ
Novibet ΕΠΑΘΑ με Super Προσφορά* Γνωριμίας* 21+ | ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: ΕΕΕΠ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ & ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ | ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΕΘΕΑ: 2109237777 | ΠΑΙΞΕ ΥΠΕΥΘΥΝΑ
SEAJETS Ταξιδεύουμε μαζί με το μεγαλύτερο στόλο ταχύπλοων παγκοσμίως σε 50 προορισμούς του Αιγαίου!
