Η σπουδαία Γεωργιανή σκακίστρια της Σοβιετικής Ένωσης, Νόνα Γκαπριντασβίλι, δικαιώθηκε από το δικαστήριο στη μήνυση που είχε υποβάλει κατά του Netflix λόγω της μίνι σειράς Queen's Gambit (Το γκαμπί της βασίλισσας).
Αν και οι περισσότεροι απόλαυσαν τη σειρά κάνοντάς την μια από τις πιο δημοφιλείς της πλατφόρμας, η 80χρονη σήμερα σκακίστρια που μεσουράνησε την δεκαετία του ’60, δεν χάρηκε ιδιαίτερα όταν παρακολούθησε το τελευταίο επεισόδιο της σειράς.
Κι αυτό διότι ενώ η πρωταγωνίστρια Μπεθ Χάρμον έχει μόλις νικήσει έναν άνδρα σκακιστή σε τουρνουά στην Μόσχα, ακούγεται ο εκφωνητής να λέει πως ο αντίπαλός της υποτίμησε την Αμερικανίδα σκακίστρια. «Στην πραγματικότητα, το μόνο ασυνήθιστο πάνω της είναι το φύλο της. Αλλά κι αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο στην Ρωσία. Υπάρχει η Νόνα Γκαπριντασβίλι, αλλά είναι η παγκόσμια πρωταθλήτρια γυναικών και δεν έχει ποτέ αντιμετωπίσει άντρες», λέει ο σπορτκάστερ.
Ωστόσο, η Γκαπριντασβίλι δια των δικηγόρων της αντέκρουσε τα όσα ακούστηκαν στη σειρά λέγοντας ότι αφενός το επίμαχο σχόλιο είναι «χονδροειδώς σεξιστικό και υποτιμητικό», αφετέρου ότι εν έτει 1968, όταν υποτίθεται ότι διαδραματίζεται το επεισόδιο, η Γεωργιανή σκακίστρια είχε ήδη αγωνιστεί 59 φορές εναντίον αντρών συναδέλφων της.
Το Netflix, δια των δικών του δικηγόρων, αντέτεινε πως η μήνυση πρέπει να απορριφθεί, επειδή πρόκειται για μυθοπλασία, και η περιβόητη Πρώτη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος δίνει στους δημιουργούς θεαμάτων ευρεία καλλιτεχνική άδεια.
Την υπόθεση εξέτασε πρωτοβάθμια η δικαστής Βιρτζίνια Έι Φίλιπς, η οποία ανακοίνωσε πως η μήνυση γίνεται αποδεκτή και θα εκδικαστεί κανονικότατα, αφού η ενάγουσα εξέθεσε με πειστικό τρόπο τα επιχειρήματα που στοιχειοθετούν την δυσφήμιση εις βάρος της, ενώ πρόσθεσε πως τα έργα μυθοπλασίας δεν εξαιρούνται από μηνύσεις για δυσφήμιση, εφόσον πλήττουν υπαρκτά πρόσωπα.
«Το Netflix δεν παραθέτει και το δικαστήριο δεν γνωρίζει καμία περίπτωση», σημείωσε στο σκεπτικό της η Φίλιπς, «στην οποία αποκλείονται τυχόν αξιώσεις για δυσφήμιση υπαρκτών προσώπων σε, κατά τα λοιπά, έργα μυθοπλασίας. Το γεγονός ότι η σειρά ήταν μυθοπλαστική δεν προστατεύει το Netflix από τυχόν ευθύνες δυσφήμισης, εφόσον όλα τα υπόλοιπα στοιχεία δυσφήμισης συντρέχουν».
Στο σκεπτικό της, η δικαστίνα επικαλέστηκε και ένα από τα κεντρικά θέματα της μίνι-σειράς, δηλαδή την κατάρριψη έμφυλων στερεοτύπων και φραγμών. Έτσι, όμως, που παρουσιάζονται τα πράματα στο επίμαχο επεισόδιο είναι σαν να υπερτονίζεται το επίτευγμα της Χάρμον παρακάμπτοντας εκείνα της αληθινής σκακίστριας Γκαπριντασβίλι. «Ο μέσος θεατής θα μπορούσε εύκολα να εκλάβει την ατάκα ως δυσφημιστική για τα επιτεύγματα της ενάγουσας. Μια ατάκα που φέρει το στίγμα της γυναικείας κατωτερότητας, την οποία η μυθοπλαστική Αμερικανίδα Χάρμον μπόρεσε να υπερνικήσει, αλλά η ενάγουσα όχι. Ει μη τι άλλον, η ατάκα είναι απαξιωτική για επιτεύγματα που καθορίζουν την φήμη της ενάγουσας», ήταν τα λόγια της ίδιας της Φίλιπς.
Η θέση του καναλιού
Από πλευράς Netflix, υπογραμμίστηκε η παρουσία δυο συμβούλων-ειδημόνων σκακιού καθ’ όλη την διάρκεια της παραγωγής της σειράς, ακριβώς για να αποφευχθούν λάθη κι αβλεψίες. Οι δικηγόροι του καναλιού τόνισαν ακόμη πως σκοπός της επίμαχης ατάκας δεν ήταν να απαξιώσει, αλλά να αναγνωρίσει την προσφορά της ενάγουσας στο άθλημα. Και φυσικά θύμισαν πως «Το γκαμπί της βασίλισσας» τόνιζε ότι «οι χαρακτήρες και τα γεγονότα που παρουσιάζονται σε αυτό το πρόγραμμα είναι μυθοπλαστικά. Καμιά παρουσίαση υπαρκτών προσώπων ή γεγονότων δεν είναι ηθελημένη».
Ωστόσο, η Βιρτζίνια Έι Φίλιπς έκρινε πως στην σειρά δινόταν η εντύπωση ότι αυτό που ισχυρίζεται η επίμαχη ατάκα (δηλαδή, ότι η Γκαπριντασβίλι δεν είχε αγωνιστεί εναντίον άντρα σκακιστή) είναι αληθινό γεγονός. Ενώ η ενάγουσα απέδειξε πως η ατάκα «επιδέχεται επαρκώς ερμηνεία, η οποία υπονοεί ένα αποδείξιμα λανθασμένο γεγονός».
Έτσι, μετά την απόφαση της δικαστίνας σειρά έχει η εκδίκαση της υπόθεση στις αίθουσες των δικαστηρίων σε περίπτωση φυσικά που δεν υπάρξει εξωδικαστικός συμβιβασμός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1978 η Γκαπριντασβίλι ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε τον τίτλο του γκρανμάστερ.
Novibet ΕΠΑΘΑ με Super Προσφορά* Γνωριμίας* 21+ | ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: ΕΕΕΠ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ & ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ | ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΕΘΕΑ: 2109237777 | ΠΑΙΞΕ ΥΠΕΥΘΥΝΑ
SEAJETS Ταξιδεύουμε μαζί με το μεγαλύτερο στόλο ταχύπλοων παγκοσμίως σε 50 προορισμούς του Αιγαίου!
