Hasta siempre Comandante

Ο χρόνος σκουριάζει τις ιδέες και αλλοιώνει τις αξίες. Μια βολική ζωή σε κάνει να ξεχνάς το παρελθόν. Μια «καρέκλα», λίγη δύναμη σε μετατρέπει από αντάρτη σε πολιτικό. Η δύσκολη ζωή στο δάσος και ο αγώνας μένει σε ξεθωριασμένες φωτογραφίες που τις κοιτάς αυτάρεσκα στην πολυθρόνα σου. Όλα αυτά ισχύουν για τους πολλούς όχι για τον Τσε. Είναι πολύ δύσκολο να μείνεις πιστός στις ιδέες σου, να μην συμβιβαστείς και τελικά να πεθάνεις για αυτές αλλά για τον Comandante ήταν αυτονόητο.

Ο γιατρός από το Ροσάριο αφού γύρισε τη Λατινική Αμερική με την μηχανή του και γνώρισε τη γυναίκα της ζωής του, Ίλδα Γκαδέα, βρήκε τον προορισμό του το καλοκαίρι του 1965 όταν γνώρισε τον Φιντέλ. Δύο χρόνια ανταρτοπόλεμου και σκληρής ζωής στη Σιέρα Μαέστρα δεν πτόησαν τον Τσε (προσωνύμιο που πήρε καθώς χρησιμοποιούσε συνέχεια αυτή τη λέξη κάτι που φαινόταν αστείο στους Κουβανούς) που πίστεψε στο όραμα του Κάστρο. Ο Comandante (τίτλος που απέκτησε στις 21 Ιουλίου του 1957) οδήγησε τους «Μονκαντίστας» στη μεγάλη νίκη στη Σάντα Κλάρα (29 Δεκεμβρίου 1958). Ήταν το καίριο πλήγμα στην «κυβέρνηση» Μπατίστα. Την πρωτοχρονιά του 1959 ο δικτάτορας έφυγε για τη Δομινικανή Δημοκρατία και η Αβάνα υποδέχτηκε τον Φιντέλ και τον Comandante του.

Πήρε άμεσα θέση στην Κυβέρνηση αλλά άντεξε την... κανονική ζωή μόλις πέντε χρόνια. Η φλόγα της επανάστασης έκαιγε μέσα του και οι διαπραγματεύσεις με πολιτικούς και γραφειοκράτες τον έπνιγαν. Αναπόφευκτα ήρθε και η σύγκρουση με τον Κάστρο. Ο Τσε ήθελε μια Κούβα που θα δημιουργήσει ένα δικό της μοντέλο και δεν θα ακολουθήσει αυτή της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Φιντέλ δεν συμφωνούσε. Στις 1 Απριλίου του 1965 του έστειλε ένα αποχαιρετιστήριο γράμμα. «Αισθάνομαι ότι έχω κάνει το καθήκον μου προς την Κουβανέζικη επανάσταση, στο έδαφός της, και αποχαιρετώ εσένα, τους συντρόφους, το λαό σου ο οποίος είναι τώρα δικός μου. Αν ο θάνατος με βρει κάτω από άλλους ουρανούς, η τελευταία μου σκέψη θα είναι γι' αυτό το λαό και ειδικά για σένα. Όπου κι αν βρίσκομαι, θα αισθάνομαι την ευθύνη του να είσαι Κουβανός επαναστάτης και σαν τέτοιος θα συμπεριφέρομαι. Δεν λυπάμαι που δεν άφησα τίποτα υλικό στη γυναίκα και τα παιδιά μου. Είμαι ευτυχισμένος που έγινε έτσι. Δε ζητώ τίποτα γι' αυτούς γιατί το κράτος θα φροντίσει να έχουν αρκετά για να ζήσουν και να μορφωθούν. Θα είχα πολλά να πω σ' εσένα και το λαό μας, αλλά αισθάνομαι ότι είναι άχρηστα. Οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν αυτό που θα ήθελα και δεν υπάρχει λόγος να ξοδεύω σελίδες» γράφει μεταξύ άλλων.

Ακολούθησε το ταξίδι στο Κονγκό, η παραμονή στην Τανζανία και η Πράγα όπου ο Τσε σχεδίασε το νέο αντάρτικο στη Λατινική Αμερική. Το 1967 τον βρίσκει στη Βολιβία όπου οργανώνει αντάρτικο για την απελευθέρωση της χώρας. Στις 8 Οκτωβρίου 1967 η ομάδα του Comandante περικυκλώνεται. Η CIA και αμερικάνικες επίλεκτες δυνάμεις θέλουν να βάλουν τέλος στη δράση του και συνεργάζονται σε αυτή την επιχείρηση. Ο Τσε τραυματίζεται και συλλαμβάνεται. Αφού ανακρίνεται τελικά δολοφονείται στις 9 Οκτωβρίου 1967, από τον υπαξιωματικό του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν. Αρχικά δίστασε να εκτελέσει την εντολή για εκτέλεση αλλά τελικά τράβηξε τη σκανδάλη. «Ήρθατε να με σκοτώσετε. Ρίξε, δειλέ, έναν άντρα θα σκοτώσεις» φέρεται να είπε ο Τσε. Ο θάνατός ήρθε λίγο μετά τη 1.00 το μεσημέρι. Στην Κούβα, ο Φιντέλ Κάστρο κράτησε αρχικά επιφυλακτική στάση απέναντι στην είδηση, ωστόσο στις 15 Οκτωβρίου, αποδέχτηκε το γεγονός, μετά από την εμφάνιση των φωτογραφιών. Ο Τσε πάνω σε ένα φορείο φαίνεται σαν να κοιμάται και οι άνθρωποι γύρω από το πτώμα μοιάζουν περισσότερο αποκρουστικοί από το νεκρό. Καμάρωναν για τη μεγάλη τους επιτυχία. Είχαν σκοτώσει τον Comandante αλλά δεν ήξεραν ότι ήταν ήδη αθάνατος.