Μετά από 8 χρόνια στις μικρότερες κατηγορίες, η Σάντερλαντ πέτυχε ιστορική ανατροπή απέναντι στη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ και με το τελικό 2-1 πήρε το τρίτο «εισιτήριο» για την Premier League και αφήνοντας πίσω της την Championship μετά από 8 ολόκληρα χρόνια. Εκτός από την επιστροφή της στην κορυφαία κατηγορία της Αγγλίας, ένας ακόμη λόγος όπου όλοι εντός συλλόγου είναι χαρούμενοι, είναι επειδή οι «μαύρες γάτες» έφυγαν από μια κατηγορία, στην οποία η αλήθεια είναι πως κανείς δεν βγάζει χρήματα.
Το 2023-24, μόλις τέσσερις από τις ομάδες της κατηγορίας κατάφεραν να έχουν κέρδος-Σαουθάμπτον, Γουότφορντ, Κόβεντρι και Μπλάκμπερν, με τις δύο τελευταίες να είναι συν στους ισολογισμούς επειδή πούλησαν με αρκετά εκατομμύρια σημαντικούς παίκτες, όπως τον Γκούσταβ Χάμερ(Κόβεντρι) και τον Άνταμ Γουόρτον(Μπλάκμπερν).
Συνολικά, οι 24 σύλλογοι της Championship έχασαν 321 εκατομμύρια λίρες την περασμένη σεζόν – όπως και το 2022-23. Τα τελευταία 10 χρόνια, οι ζημίες προ φόρων στη δεύτερη κατηγορία ανέρχονται συνολικά σε 2,805 δισεκατομμύρια λίρες ή περίπου 11,7 εκατομμύρια λίρες ανά σύλλογο ανά σεζόν. Από τους 234 συλλόγους που έχουν αγωνιστεί στη Championship και για τους οποίους έχουμε στοιχεία τις τελευταίες 10 σεζόν πρωταθλήματος, μόνο 35 ήταν κερδοφόροι. Αυτό είναι μόλις 15%!
Και αυτοί οι κερδοφόροι σύλλογοι ήταν πολύ πιο πιθανό να καταλήξουν κοντά στον πάτο της βαθμολογίας, παρά στο να διεκδικήσουν την άνοδο. Πάνω από το ένα τρίτο των 35 έχουν τερματίσει στην τελευταία εξάδα και το 20% από αυτούς υποβιβάστηκε. Μόνο μία ομάδα- η Νόριτς το 2020-21 - κατάφερε να ανέβει αυτόματα ενώ είχε κέρδος. Πέρα από τα «Καναρίνια», τέσσερις σύλλογοι στα 10 χρόνια κατάφεραν να κερδίσουν μια θέση στα πλέι οφ χωρίς να χάσουν χρήματα.
Μέρος αυτού συνδέεται με το γεγονός ότι οι ομάδες συμφωνούν να πληρώσουν μπόνους ανόδου στους παίκτες, γνωρίζοντας τα χρήματα που σύντομα θα πάρουν όταν ανέβουν στην Premier League. Αυτά μπορεί μερικές φορές να είναι η διαφορά μεταξύ κέρδους και ζημίας. Ωστόσο, η συνολική εικόνα είναι σαφής. Το πρωτάθλημα της Β’ κατηγορίας της Αγγλίας είναι ένα εξαιρετικά ζημιογόνο τμήμα στο οποίο, όπως θα δούμε, οι σύλλογοι-μέλη χρειάζονται ουσιαστική υποστήριξη από τους ιδιοκτήτες τους μόνο και μόνο για να ανταγωνιστούν.
Με αυτή τη σεζόν να είναι η δεύτερη στη σειρά, όπου οι τρεις ομάδες που ανέβηκαν πέρυσι στην Premier League, να επιστρέφουν κατευθείαν στην Championship, υπήρξε πολλή συζήτηση γύρω από το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των δύο πρώτων κατηγοριών.
Ωστόσο, μια επισκόπηση των οικονομικών της δείχνει ότι η Championship χωρίζεται σε μίνι πρωταθλήματα μέσα σε ένα πρωτάθλημα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην Premier League.
Όπως συμβαίνει εδώ και πολύ καιρό, οι πρώτες θέσεις όσον αφορά τα έσοδα είναι όλες γεμάτες από συλλόγους που έπεσαν από την Premier League και λαμβάνουν χρήματα από τα έσοδα τηλεοπτικής μετάδοσης της κορυφαίας κατηγορίας της Αγγλίας, τα οποία λειτουργούν ως ένα οικονομικό μαξιλάρι για να μειώσει τον αντίκτυπο του γεγονότος ότι αυτοί οι σύλλογοι δεν έχουν πλέον εισόδημα στα επίπεδα της Premier League(parachute money). Η Λιντς, που ανέβηκε αυτόματα φέτος, έχει λάβει 40 εκατομμύρια λίρες με αυτόν τον τρόπο αυτή τη σεζόν. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο μόνος σύλλογος της Championship χωρίς parachute money ήταν η Μπρίστολ Σίτι.
Οι πλουσιότεροι σύλλογοι της Championship ξοδεύουν τα περισσότερα χρήματα τους στους μισθούς των ποδοσφαιριστών. Το μισθολογικό κόστος της Λέστερ ύψους 107,2 εκατομμυρίων λιρών την περασμένη σεζόν ήταν ένα νέο ρεκόρ δεύτερης κατηγορίας και μεταξύ αυτών, οι τρεις σύλλογοι που υποβιβάστηκαν (η Μπέρνλι, που επίσης ανέβηκε φέτος, ήταν η τρίτη) ξόδεψαν 272,1 εκατομμύρια λίρες για μισθούς. Δέκα σεζόν νωρίτερα, το συνδυασμένο μισθολογικό κόστος των τριών πιο ακριβοπληρωμένων συλλόγων της κατηγορίας ήταν λιγότερο από το μισό (127,1 εκατομμύρια λίρες).
Το πρόβλημα για τους υπόλοιπους είναι ότι χωρίς να ξοδεύουν πέρα από τις δυνατότητές τους για να συμβαδίσουν, οι ήδη μικρές πιθανότητες προαγωγής τους εξαφανίζονται εντελώς. Το υψηλό μισθολογικό κόστος εξηγεί γιατί κανείς δεν βγάζει κέρδος.
Το 2023-24, 12 σύλλογοι της Championship, δηλαδή η μισή κατηγορία, ξόδεψαν περισσότερα από τον τζίρο τους μόνο για μισθούς ποδοσφαιριστών. Το ίδιο συνέβη και ένα χρόνο νωρίτερα. Από το 2014-15, 136 από τις 232 ομάδες δεύτερης κατηγορίας για τις οποίες έχουμε στοιχεία ξόδεψαν περισσότερα από το ετήσιο εισόδημά τους σε μισθούς, πριν από οποιοδήποτε άλλο κόστος λειτουργίας τους.
Αυτό εξακολουθεί να είναι ανησυχητικά υψηλό, ειδικά αν οι ομάδες αγωνίζονται για βιωσιμότητα. Ωστόσο, λίγοι είναι. Φαίνεται να θεωρείται δεδομένο ότι η επίτευξη της ανόδου στην Premier League θα έχει υψηλό κόστος και, εν τω μεταξύ, οι σύλλογοι (ή μάλλον, οι ιδιοκτήτες τους) πρέπει απλώς να το αντέξουν και να ελπίζουν.
Η Ίπσουιτς κέρδισε την αυτόματη άνοδο την περασμένη σεζόν με μισθολογικό κόστος 44.5 εκατομμυρίων λιρών, σχεδόν το μισό από αυτό της φετινής ομάδας της Λιντς. 15,6 εκατομμύρια λίρες από αυτά, πάνω από το ένα τρίτο, περιελάμβαναν μπόνους ανόδου, καθιστώντας το κατόρθωμά της ομάδας του Κίεραν ΜακΚένα ακόμα πιο εντυπωσιακό. Χωρίς αυτό, οι μισθοί της Ίπσουιτς στον κύκλο εργασιών θα ήταν ένα πιο αξιοσέβαστο 78%.
Η Ίπσουιτς, όπως και η Μπρέντφορντ και η Λούτον πριν από αυτές, κατάφεραν να ανέβουν στην Premier League με σχετικά χαμηλό μισθολογικό κόστος. Στις πέντε σεζόν πριν από αυτήν, 11 από τις 15 ομάδες που ανέβηκαν έχουν ξοδέψει περισσότερα από 50 εκατομμύρια λίρες για μισθούς - και να θυμάστε ότι κανένας σύλλογος χωρίς parachute money δεν πλησιάζει αυτόν τον αριθμό. Κατά μέσο όρο, μεταξύ 2019-20 και 2023-24, έπρεπε οι ομάδες κατά μέσο όρο να ξοδέψουν 64,4 εκατομμύρια λίρες σε μισθούς για να καταφέρουν να βρεθούν στην Premier League.
Οι μισθοί ως ποσοστό του εισοδήματος θα μπορούσαν να βελτιωθούν περαιτέρω αυτή τη σεζόν, χάρη στη νέα τηλεοπτική συμφωνία της EFL, η οποία, αν και είναι πολύ κάτω από τα επίπεδα της Premier League, θα πρέπει να κάνει τη διαφορά, ιδιαίτερα στο λιγότερο πλούσιο άκρο της δεύτερης κατηγορίας.
Μια σημαντική βελτίωση για την Championship την περασμένη σεζόν ήρθε με το πρόσχημα των πωλήσεων παικτών. Σε όλη την κατηγορία, οι 24 σύλλογοι συγκέντρωσαν κέρδη από πωλήσεις παικτών συνολικού ύψους 420,4 εκατομμυρίων λιρών, μια τεράστια αύξηση σε σχέση με τις δύο προηγούμενες χρονιές.
Ωστόσο, αυτό δεν λέει όλη την ιστορία. Αν κοιτάξουμε καλύτερα τους αριθμούς μπορούμε να δούμε κάτι εκπληκτικό: 228,5 εκατομμύρια λίρες (54%) από τα 420,4 εκατομμύρια λίρες συγκεντρώθηκαν από τους τρεις πρόσφατα υποβιβασμένους συλλόγους. Από τις υπόλοιπες ομάδες, που μοιράζονται 191,9 εκατομμύρια λίρες σε κέρδη από πωλήσεις παικτών, οι 11 παρήγαγαν λιγότερα από 5 εκατομμύρια λίρες.
Αυτό, πάλι, δείχνει την τάση των συλλόγων που μόλις κατέβηκαν κατηγορία να κυριαρχούν στο πρωτάθλημα, εντός και εκτός γηπέδου. Σε ευρύτερο επίπεδο, η Championship δεν ήταν ποτέ πιο κερδοφόρα από το πάρε-δώσε των παικτών από ό, τι κατά τη διάρκεια της περασμένης σεζόν, ωστόσο αυτή η κερδοφορία οδηγήθηκε από τις τρεις ομάδες που ήταν στην Premier League ένα χρόνο νωρίτερα. Ενώ, την περασμένη σεζόν, πάνω από το ήμισυ των κερδών από τις πωλήσεις παικτών πήγε μόνο σε αυτούς τους συλλόγους, ο αριθμός το 2015 ήταν μόνο το ένα τέταρτο.
Με τόσο υψηλές απώλειες σε όλη την κατηγορία, είναι προφανές ότι οι σύλλογοι της Championship δεν αυτοχρηματοδοτούνται. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το χρέος στη διαίρεση έχει διογκωθεί. Μέχρι το τέλος της σεζόν 2023-24, το ακαθάριστο χρέος της δεύτερης κατηγορίας ήταν 1.588 δισεκατομμύρια λίρες, υπερδιπλάσιο από τα 743.8 εκατομμύρια λίρες προ 10 ετών.
Το κόστος της συμμετοχής στη δεύτερη κατηγορία είναι τόσο τεράστιο που οι σύλλογοι είναι σε μεγάλο βαθμό στο όριο πριν καν μπορέσουν να εξετάσουν τις δαπάνες για κεφαλαιουχικά έργα. Σε λειτουργικό επίπεδο, πριν από τις πωλήσεις παικτών, οι ομάδες στο πρωτάθλημα έχασαν 5.143 δισεκατομμύρια λίρες τα τελευταία 10 χρόνια. Η συνδυασμένη λειτουργική ζημία της περασμένης σεζόν - που προωθήθηκε σε μεγάλο βαθμό από αυτά τα τεράστια μισθολογικά έξοδα στην πρόσφατα υποβιβασμένη τριάδα Λέστερ, Λιντς και Σαουθάμπτον - ήταν 683,1 εκατομμύρια λίρες, ένα έλλειμμα διαίρεσης που ξεπεράστηκε μόνο από το κατεστραμμένο από την πανδημία 2019-20 (694,8 εκατομμύρια λίρες).
Επιστρέφοντας όμως στον χθεσινό τελικό ανόδου, ενώ οι νικητές του τελικού του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων τον Ιούλιο θα γίνουν πλουσιότεροι κατά 40 εκατομμύρια για αυτή τη μία νίκη, με έμμεση έννοια ο τελικός των πλέι οφ του πρωταθλήματος είναι το πιο ακριβοπληρωμένο παιχνίδι στο ποδόσφαιρο - και με μεγάλη διαφορά.
Η νίκη της Σάντερλαντ της εγγυάται τουλάχιστον τρία χρόνια αυξημένων τηλεοπτικών εσόδων, πρώτα με τη μορφή κεντρικών διανομών ενώ αποτελεί μέρος της Premier League και στη συνέχεια, ακόμη και αν το 2025-26 φέρει άμεσο υποβιβασμό, τουλάχιστον δύο σεζόν πληρωμών με parachute money. Μάλιστα, οι «μαύρες γάτες» θα δουν μεγαλύτερο μελλοντικό κέρδος εσόδων από ότι θα έβλεπε η Σέφιλντ Γιουνάιτεντ, επειδή δεν λαμβάνει πλέον parachute money. Η ομάδα του Λε Μπρις θα λάβει 200 εκατ. λίρες από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις τις επόμενες τρεις σεζόν. Πριν από δεκαπέντε χρόνια, το ποσό αυτό ήταν 57 εκατομμύρια λίρες·
Μέχρι το 2015, είχε υπερδιπλασιαστεί σε 130 εκατομμύρια λίρες. Την τελευταία δεκαετία, το ποσό έχει αυξηθεί περαιτέρω κατά 54% και, στην πραγματικότητα, η αξία της νίκης σε αυτόν τον τελικό είναι πιθανότατα ακόμη υψηλότερη από αυτό. Ο νέος τηλεοπτικός κύκλος της επόμενης σεζόν θα αυξήσει περαιτέρω τα χρήματα, βελτιώνοντας τη μοίρα της Σάντερλαντ, τόσο με την επιστροφή της στην κορυφαία κατηγορία της Αγγλίας, όσο και αν πέσουν θύμα ένος υποβιβασμού το 2025-2026. Με λίγα λόγια το χθεσινό γκολ του Γουόρντ στο 95ο λεπτό πέρα από την άνοδο, χάρισε στη Σάντερλαντ τη νίκη στο πιο σημαντικό οικονομικό παιχνίδι του πλανήτη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΗΓΗ: The Athletic
Novibet ΕΠΑΘΑ με Super Προσφορά* Γνωριμίας* 21+ | ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: ΕΕΕΠ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ & ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ | ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΕΘΕΑ: 2109237777 | ΠΑΙΞΕ ΥΠΕΥΘΥΝΑ
SEAJETS Ταξιδεύουμε μαζί με το μεγαλύτερο στόλο ταχύπλοων παγκοσμίως σε 50 προορισμούς του Αιγαίου!
