Νωρίτερα στη σεζόν, ο Φρανκ Λάμπαρντ πέρασε λίγο χρόνο με τον Ρόδρι, αποκωδικοποιώντας το παιχνίδι του νικητή της Χρυσής Μπάλας. «Για περίπου 50 δευτερόλεπτα εναντίον της Άστον Βίλα, σάρωνε το γήπεδο», λέει ο πρώην μέσος της Τσέλσι και της Αγγλίας, Λάμπαρντ, στο The Athletic. «Κατέβηκε χαμηλά στο γήπεδο, πήρε την μπάλα, έλεγξε πίσω από τον ώμο του πέντε φορές, το έκανε ξανά και κατέληξε να βγάλει τον Γκιντογκάν τετ α τετ με τον αντίπαλο τερματοφύλακα. Οπότε είναι σαρωτής».
Ο Λάμπαρντ ήταν επίσης "σαρωτής". Όταν ο Γκέιρ Ζορντέντ, καθηγητής στη Νορβηγική Σχολή Αθλητικών Επιστημών, πραγματοποίησε μια μελέτη πριν από μια δεκαετία περίπου, αφού πήρε στα χέρια του ένα σωρό DVD της Premier League «Player Cam», ανακάλυψε ότι ο Λάμπαρντ σάρωνε το γήπεδο και τον χώρο πιο συχνά από οποιονδήποτε από τους άλλους 117 ποδοσφαιριστές που παρακολουθούσε.
Ένα κλιπ 16 δευτερολέπτων του Λάμπαρντ σε δράση για την Τσέλσι το 2009 παρέχει μια τέλεια απεικόνιση του τι έκανε ο Άγγλος μέσος. Το βίντεο δεν θα εμφανίζεται στις καλύτερες στιγμές της καριέρας του νυν προπονητή της Κόβεντρι και δεν οδηγεί σε ένα από τα 177 γκολ του στην Premier League, αλλά εμφανίζεται τακτικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως παράδειγμα του πώς μοιάζει η σάρωση στο υψηλότερο επίπεδο. Το κεφάλι του Λάμπαρντ γυρίζει συνεχώς προς τη μία κατεύθυνση και μετά προς την άλλη, παρατηρώντας τα πάντα γύρω του - συμπαίκτες, αντιπάλους, χώρο.
«Κοιτάζοντας πίσω στο παιχνίδι μου τώρα, καταλαβαίνω καλύτερα τα πράγματα στα οποία ήμουν αρκετά καλός ως παίκτης της μεσαίας γραμμής. Δεν ήμουν πολύ γρήγορος η αθλητικός, αλλά είχα αυτή την κατανόηση του τι ήταν γύρω μου, οπότε θα βοηθούσε να ξέρω πού ερχόταν πίεση, πόση πίεση ερχόταν, πού ήταν οι συμπαίκτες μου, πού ήταν ο αντίπαλος. Δημιουργούσα μια εικόνα στο μυαλό μου».
Ο Λιονέλ Μέσι έχει κατηγορηθεί αρκετές φορές πως περπατάει. Ωστόσο ο λόγος που το κάνει αυτό δεν είναι ότι δεν θέλει να βοηθήσει την ομάδα του στο αμυντικό κομμάτι. Είναι επειδή σκανάρει όλο το γήπεδο. Που βρίσκονται οι αντίπαλοί του, που οι συμπαίκτες του, που υπάρχει κενός χώρος. Αυτό φαίνεται καλύτερα και από ένα βίντεο από το ματς της Αργεντινής με την Ολλανδία, όπου ο αρχηγός της «Αλμπισελέστε», προτού λάβει την μπάλα στο κέντρο του γηπέδου και βγάλει την απίθανη κάθετη στον Μοντιέλ, έχει σκανάρει όλο το γήπεδο και έχει δημιουργήσει την εικόνα στο μυαλό του, όπως ακριβώς έκανε και ο Λάμπαρντ.
Είναι σαν μια έκτη αίσθηση για ελίτ παίκτες. Ο Κέβιν Ντε Μπρόινε, για παράδειγμα, λαμβάνει μια πάσα μεταξύ των γραμμών πριν παίξει μια κάθετη που κανείς άλλος δεν έχει δει. Ο Μάρτιν Έντεγκααρντ κάνει ακριβώς το ίδιο. Ή τι θα λέγατε για τον Σέρχιο Μπουσκέτς και τον Τσάβι, δύο πρώην μέσους της Μπαρτσελόνα, που έπαιξαν το παιχνίδι σαν να είχαν μάτια στην πλάτη τους;
«Είχα το παρατσούκλι "Το κορίτσι από τον Εξορκιστή"», δήλωσε ο Τσάβι στο γαλλικό αθλητικό περιοδικό So Foot, το 2018. «Δεν γυρίζω το κεφάλι μου 360 μοίρες όπως εκείνη, αλλά υπάρχουν παιχνίδια όπου το έχω περιστρέψει περισσότερες από 500 φορές. Είναι σαν εμμονή. Όταν μπαίνω σε ένα δωμάτιο, ανέλυσα πώς τοποθετήθηκαν οι καρέκλες, τα τραπέζια. Θέλω πάντα να κάθομαι όπου μπορώ να δω ολόκληρο το δωμάτιο».
«Στην Premier League είναι το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να έχεις ένας ποδοσφαιριστής. Αν δεν σαρώνεις το γήπεδο, δεν έχεις καμία πιθανότητα να τα καταφέρεις», ήταν τα λόγια του Ντέκλαν Ράις. Ο μέσος της Αγγλίας και της Άρσεναλ μίλησε στο The Athletic τον Απρίλιο και ανέλυσε κάθε πτυχή του παιχνιδιού.
«Ακούς τον προπονητή (Μίκελ Αρτέτα, ο ίδιος πρώην μέσος) να λέει όλη την ώρα, "Έλεγξε πίσω τον ώμο σου" και να θέλει να περάσουμε την μπάλα μπροστά. Το πέρασμα προς τα εμπρός είναι τεράστιο», λέει ο Ράις. «Το χειρότερο πράγμα είναι η (κακή) υποδοχή του σώματος – να στέκεσαι εκεί, θέλεις να παίξεις με τον ένα τρόπο, αλλά το σώμα σου να μην είναι σωστά τοποθετημένο».
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Αρσέν Βενγκέρ έλεγε ακριβώς τα ίδια πράγματα στον Σεσκ Φάμπρεγας όταν ήταν προπονητής της Άρσεναλ πριν από 20 χρόνια. «Θα επέμενε κοιτάζω το τι γίνεται γύρω μου και να τοποθετώ σωστά το σώμα μου», δήλωσε ο Φάμπρεγας στο The Coaches' Voice πέρυσι.
Ο προσανατολισμός του σώματος και η σάρωση πρέπει να συμβαδίζουν, διαφορετικά όλη αυτή η συλλογή πληροφοριών, είναι μάταιη. «Σαρώνετε το γήπεδο για έναν λόγο: για να καταλάβετε τι θέλετε να κάνετε στη συνέχεια. Έτσι, μπορείτε να φτιάξετε το σώμα σας την τελευταία στιγμή, ανάλογα με το τι έχετε δει και από πού προέρχεται η πίεση», είχε πει ο Λάμπαρντ.
Για τον προπονητή Φάμπρεγκας, το πιο σημαντικό πράγμα στο ποδόσφαιρο είναι για έναν παίκτη να γνωρίζει τι να κάνει την μπάλα προτού την λάβει. Η σάρωση είναι κρίσιμη από αυτή την άποψη - αλλά το να είσαι στο ίδιο μήκος κύματος με έναν συμπαίκτη, είτε μέσω ενός δοκιμασμένου μοτίβου κίνησης είτε απλώς μέσω μιας αμοιβαίας κατανόησης, βοηθά επίσης.
Σε μια φάση του παιχνιδιού εναντίον της Μπράιτον την περασμένη σεζόν, ο Ράις σάρωσε το γήπεδο έξι φορές σε διάστημα οκτώ δευτερολέπτων μεταξύ της ανταλλαγής πάσας με τον Ολεξάντρ Ζιντσένκο. Στη συνέχεια, ο Άγγλος άλλαξε το παιχνίδι με μια μεγάλη μπαλιά στον Σάκα.
«Όσο περισσότερο σαρώνεις τόσο το καλύτερο, γιατί τότε μπορείς να δεις τον χρόνο που έχεις», εξηγεί ο Ράις. Αλλά επίσης πιθανότατα ήξερα πριν παιχτεί αυτή η μπάλα (από τον Ζιντσένκο) ότι ο Σάκα ήταν ελεύθερος. Στο μυαλό μου, σκέφτομαι: "Αν αυτή η μπάλα επιστρέψει σε μένα, ξέρω ότι ο Σάκα είναι ενεργοποιημένος".
Η τελευταία ματιά του Ράις μακριά από την μπάλα περιγράφεται ως η «κρίσιμη σάρωση». Είναι το τελευταίο σκανάρισμα πριν από την παραλαβή της μπάλας και ιδανικά πραγματοποιείται όταν εκείνη ταξιδεύει προς τον παίκτη, παρά όταν είναι ακόμα στα πόδια του συμπαίκτη του. Θεωρητικά, αυτό θα πρέπει να οδηγήσει σε καλύτερη λήψη αποφάσεων.
Πόσο συχνά, όμως, οι προπονητές σχεδιάζουν ασκήσεις για να δουλεύουν οι ποδοσφαιριστές τους στη σάρωση τόσο με όσο και χωρίς την μπάλα; Μιλούν στους παίκτες για αυτήν;
Ο Βενγκέρ σίγουρα το έκανε στην Άρσεναλ. Ο Γάλλος ήταν γοητευμένος από το θέμα και μάλιστα επέτρεψε στον Ζορντέτ και την ομάδα ερευνητών του να εγκαταστήσουν κάμερες στο «Emirates» κατά τη διάρκεια της σεζόν 2017-18 για να μελετήσουν τους παίκτες του.
«Αν το ποδόσφαιρο μπορεί να συνοψιστεί ως υποδοχή της μπάλας, λήψη αποφάσεων και ποιότητα απόδοσης, συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό που κάνει τη διαφορά μεταξύ των παικτών είναι η ικανότητα λήψης πληροφοριών», έγραψε ο Βενγκέρ στην αυτοβιογραφία του. «Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αναπτυχθούν ασκήσεις που συμβάλλουν στην αύξηση αυτής της συλλογής πληροφοριών».
Ωστόσο, σύμφωνα με την εμπειρία του Ζορντέντ, αυτό δεν γίνεται αρκετά από τα προπονητικά επιτελεία: «Ένα από τα πράγματα που με εξέπληξε – θα έλεγα σχεδόν με σόκαρε – δουλεύοντας στο ποδόσφαιρο την τελευταία δεκαετία περίπου είναι το πόσο λίγο αυτοί οι παίκτες λαμβάνουν ανατροφοδότηση από τον προπονητή τους, αλλά και το προπονητικό τους επιτελείο γενικά, σχετικά με την ατομική τους ανάπτυξη. Όλη η εστίαση είναι στην τακτική της ομάδας. Αυτός είναι ο κόσμος τους, αυτό τους νοιάζει.
«Και στη συνέχεια, αν δεν επικεντρωθούν καν στην ατομική ανάπτυξη, τότε να επικεντρωθούν στη σάρωση, η οποία είναι μόνο ένα μικρό μέρος αυτού. Ίσως δεν είναι ούτε ο ρόλος τους, αλλά κάποιος στο σύλλογο θα πρέπει να έχει αυτόν τον ρόλο και δεν συμβαίνει όσο νομίζουμε ή θέλουμε».
Στην πραγματικότητα, οι ασκήσεις σαρώσεις θα πρέπει επίσης να είναι συγκεκριμένες για κάθε θέση και όχι οι ίδιες για όλους τους παίκτες. Οι επιθετικοί, για παράδειγμα, σαρώνουν με πολύ διαφορετικό τρόπο τους κεντρικούς αμυντικούς και, συνήθως, πολύ λιγότερο από τους μέσους. Υπάρχουν, φυσικά, πάντα εξαιρέσεις στον κανόνα. Ο Χάαλαντ, ο Λεβαντόφσκι και ο Εμπαπέ σαρώνουν το γήπεδο "σημαντικά περισσότερο" από τον μέσο όρο (τρεις σαρώσεις στα τελευταία 10 δευτερόλεπτα πριν λάβουν την μπάλα) για παίκτες στη θέση τους. Η «υπερδύναμή» τους βρίσκεται στο κεφάλι τους και στο πόσο γρήγορα σκέφτονται.
Θα πρέπει λοιπόν η σάρωση να θεωρείται ταλέντο; Ο Λάμπαρντ παλεύει να απαντήσει την συγκεκριμένη ερώτηση ακόμη και τώρα. «Νομίζω ότι είναι πιθανώς ένα ταλέντο», είπε στο Athletic. «Είναι κάτι πολύ εύκολο - απλά περιστρέφεις το κεφάλι σου. Αυτό δεν είναι δύσκολο να γίνει. Και δεν αισθάνεται απαραίτητα σαν ταλέντο, έτσι δεν είναι; Αλλά νομίζω ότι το ταλέντο είναι, πιθανότατα, να καταλάβεις τι ψάχνεις και να καταλάβεις τι θέλεις από αυτό».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΗΓΗ: The Athletic
Novibet ΕΠΑΘΑ με Super Προσφορά* Γνωριμίας* 21+ | ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: ΕΕΕΠ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ & ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ | ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΕΘΕΑ: 2109237777 | ΠΑΙΞΕ ΥΠΕΥΘΥΝΑ
SEAJETS Ταξιδεύουμε μαζί με το μεγαλύτερο στόλο ταχύπλοων παγκοσμίως σε 50 προορισμούς του Αιγαίου!
