Ήταν νωρίς το απόγευμα της Πέμπτης 6 Φεβρουαρίου 1958 και το αεροπλάνο( γνωστό ως The Elizabethan) που μετέφερε τον προπονητή, Ματ Μπάσμπι και τους παίκτες της Γιουνάιτεντ, είχε μόλις προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Μονάχου για ανεφοδιασμό κατά την επιστροφή του στην Αγγλία από τον δεύτερο προημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών εναντίον του Ερυθρού Αστέρα στην παλιά Γιουγκοσλαβία (τώρα Σερβία).
Τα ηθικό ήταν υψηλό. Οι «Μπέμπηδες» το προηγούμενο βράδυ είχαν αναδειχθεί ισόπαλοι 3-3 με τον Αστέρα- με δύο γκολ του Μπόμπι Τσάρλτον και άλλο ένα από τον Ντένις Βιολέ- και σε συνδυασμό με το αποτέλεσμα του πρώτου αγώνα οι κόκκινοι του Μάντσεστερ είχαν προκριθεί στους «4» της διοργάνωσης για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν.
Ο Έντι Κόουλμαν έφερε έναν γύρο ζεστών ροφημάτων στους συμπαίκτες του. Άλλοι πήγαν να αγοράσουν δώρα για τους αγαπημένους τους. Ο Τζόνι Μπέρι, ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες εκείνης της εποχής, πήγε σε ένα κατάστημα παιχνιδιών για να πάρει δώρα για τα τρία νεαρά αγόρια του.
«Ήταν μια ευτυχισμένη ομάδα. Όποιος παρακολουθούσε βρετανικό ποδόσφαιρο ήταν αρκετά πεπεισμένος ότι ο Ματ Μπάσμπι είχε φέρει στο Ολντ Τράφορντ την πιο ταλαντούχα ομάδα που έχει δει ποτέ ο σύλλογος», θυμάται ο Φρανκ Τέιλορ, ο μόνος επιζών μεταξύ των εννέα δημοσιογράφων στην πτήση 609, στο βιβλίο του, The Day A Team Died.
Το «Elizabethan» είχε τόσο υψηλή βαθμολογία στην αεροπορική βιομηχανία που είχε χρησιμοποιηθεί για να μεταφέρει τη βασίλισσα Ελισάβετ Β' στα διεθνή ραντεβού της. Ο Τσάρλτον, τότε 20 ετών, ήταν ένα από τα αστέρια της Γιουνάιτεντ και είχε ήδη δείξει το «ασυνήθιστο» ταλέντο που τον οδήγησε στο να αναγνωριστεί ως ένας από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές στην ιστορία του αθλήματος. Καθόταν δίπλα στον Βιολέ, έναν άλλον πολύ καλό επιθετικό της Γιουνάιτεντ. Ο Χάρι Γκρεγκ, ο τερματοφύλακας, ήταν στην άλλη πλευρά.
Ο Μπάσμπι, του οποίου τα προπονητικά επιτεύγματα μέχρι εκείνο το στάδιο περιλάμβαναν ήδη τρία πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο Αγγλίας, φαινόταν κουρασμένος. Ο Σκωτσέζος ήταν ένας από τους καλύτερους του επαγγέλματός του, στο 13ο έτος του ως προπονητής της Γιουνάιτεντ, αλλά είχε νοσηλευτεί λίγες ημέρες νωρίτερα για μια επέμβαση στο πόδι του.
Αυτός και το επιτελείο του ήταν στις μεσαίες σειρές και, πίσω τους, καθόταν ο Ντάνκαν Έντουαρτς, ένας παίκτης που εξακολουθεί να αναφέρεται συχνά ως ένα από τα μεγαλύτερα νεαρά ταλέντα που έχει βγάλει ποτέ η Αγγλία. Επίσης σε αυτό το τμήμα ήταν οι Κόουλμαν, Μαρκ Τζόουνς, Τόμι Τέιλορ, Τζέοφ Μπεντ. Οι πίσω σειρές καταλήφθηκαν από δημοσιογράφους, πολλοί από τους οποίους ανυπομονούσαν για την ετήσια χοροεσπερίδα του Τύπου του Μάντσεστερ εκείνο το βράδυ.
Οι κινητήρες μπήκαν σε δράση, το αεροπλάνο άρχισε να ανεβάζει ταχύτητα και η λάσπη άρχισε να πετάγεται από τους τροχούς. Ωστόσο, γρήγορα έγινε φανερό ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Ο συγκυβερνήτης, Κένεθ Ρέιμεντ, είχε ανιχνεύσει υπερβολική πίεση ώθησης, ή «αύξηση», και ήξερε ότι κινδύνευαν να δυσλειτουργήσουν οι κινητήρες στον αέρα.
Η αεροσυνοδός, Μάργκαρετ Μπέλις, ανακοίνωσε ότι υπήρχε μια τεχνική βλάβη και ότι όλα θα διορθώνονταν το συντομότερο δυνατό και προέτρεψε όλους τους επιβάτες να αποβιβαστούν. Στους επιβάτες, υπήρχε μια μικρή ανησυχία και όλα τα είδη των ερωτήσεων και των θεωριών που θα περίμενε κανείς υπό αυτές τις συνθήκες. Είχε πάθει κάτι ο κινητήρας; Υπήρχε χιόνι στα φτερά;
Είχαν δικαίωμα να έχουν κάποιες ανησυχίες, δεδομένου ότι είχε περάσει λιγότερο από ένας χρόνος από τότε που ένα άλλο αεροσκάφος της British European Airways, που πετούσε από το Άμστερνταμ, συνετρίβη κοντά στο αεροδρόμιο του Μάντσεστερ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 22 άνθρωποι.
Καθώς όλοι βγήκαν από το αεροπλάνο, ο Αλφ Κλαρκ, ανταποκριτής της «Manchester Evening Chronicle», εκτίμησε ότι θα περνούσαν δύο έως τρεις ώρες πριν να είναι έτοιμοι να απογειωθούν. Ο Κλαρκ είχε πετάξει στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και, ως εκ τούτου, τα λόγια του είχαν λίγο περισσότερη βαρύτητα.
Ο Τζόουνς, κεντρικός μέσος της ομάδας, κατευθύνθηκε προς τα μαγαζιά που υπήρχαν στο αεροδρόμιο και αγόρασε μια εικόνα του Αγίου Χριστόφορου - τον προστάτη άγιο των ταξιδιωτών. Παραγγέλθηκαν περισσότεροι καφέδες και υπήρξε μεγάλη έκπληξη όταν, πριν προλάβουν να ολοκληρωθούν, ήρθε η κλήση να επιστρέψουν όλοι στο αεροσκάφος.
Οι επιβάτες πήραν ξανά τις θέσεις τους και έβαλαν τις ζώνες τους. Και πάλι υπήρχε πρόβλημα στο αεροπλάνο. Αυτή ήταν η δεύτερη αποτυχημένη προσπάθεια για απογείωση και αυτή τη φορά, μια φωνή υψώθηκε πάνω από τις άλλες.
Ανήκε στον Φρανκ Σουίφτ, τον πρώην τερματοφύλακα της Αγγλίας, του οποίου τα 16 χρόνια στη Μάντσεστερ Σίτι περιλάμβαναν την κατάκτηση του πρωταθλήματος 1936-37 και, δύο χρόνια νωρίτερα, του Κυπέλλου Αγγλίας. Σε ηλικία 44 ετών, ο Σουίφτ ήταν στο αεροπλάνο ως αθλητικογράφος για το News of The World.
«Τι συμβαίνει;» φώναζε. Η προοπτική επιστροφής στο Μάντσεστερ φάνηκε να υποχωρεί καθώς οι επιβάτες αποβιβάστηκαν για δεύτερη φορά. Αυτές οι δύο ματαιωμένες απογειώσεις ήταν ανησυχητικές για όλους και, καθώς οι παίκτες μιλούσαν μεταξύ τους για την πιθανότητα να χρειαστεί να μείνουν στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο Έντουαρντς έστειλε ένα τηλεγράφημα στη γυναίκα του στο Μάντσεστερ. Τα λόγια του κατέστησαν σαφές ότι είχε εγκαταλείψει την ελπίδα για επιστροφή εκείνη την ημέρα. «Όλες οι πτήσεις ακυρώθηκαν. Πετάμε αύριο, Ντάνκαν».
Και πάλι, όμως, ήρθε μια ανακοίνωση για όλους να επιστρέψουν στο αεροπλάνο. Ήταν πολύ γρήγορο, γεγονός που ανησύχησε τους επιβάτες. Ο Γκρεκ και ο Μπλαντσφλάουερ δεν είχαν καν χρόνο να ανάψουν τα τσιγάρα τους. Ο Μπλαντσφλάουερ τοποθέτησε το τσιγάρο στο αυτί του και οι δυο τους βγήκαν από τον χώρο αναμονής για να κατευθυνθούν ξανά προς το αεροπλάνο.
«Ήταν ο χειρότερος καιρός που έχω δει ποτέ στη ζωή μου», θα έλεγε αργότερα ο Τσάρλτον. «Η λάσπη και το χιόνι ξεπερνούσαν τους αστραγάλους μας».
Κανείς, όμως, δεν αμφισβήτησε την απόφαση να γίνει μια τρίτη προσπάθεια για απογείωση. Ο Μπάσμπι ήθελε οι παίκτες να επιστρέψουν στο Μάντσεστερ, ώστε να μπορέσουν να ξεκουραστούν μια ολόκληρη μέρα πριν παίξουν με τη Γουλβς εκείνο το Σάββατο. Ο πιλότος, Τζέιμς Θέιν, είχε λάβει την άδεια να προσπαθήσει ξανά και, αν κάποιος από τους επιβάτες πίστευε ότι ήταν τρελό, κανείς δεν είχε το θράσος να μιλήσει.
Αντ 'αυτού, οι παίκτες μετρήθηκαν ξανά, ένας προς έναν, και στις 2.59 μ.μ. ένα μήνυμα έφτασε στον πύργο ελέγχου: «Είμαστε έτοιμοι». Κάποιοι ποδοσφαιριστές ήταν χαρούμενοι που επιτέλους θα έφευγαν από το Μόναχο, ενώ άλλοι ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι.
Ο Πεγκ, ένας αριστερός εξτρέμ που είχε «βασανίσει» τη Ρεάλ Μαδρίτης στα ημιτελικά του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου της προηγούμενης σεζόν, ανακοίνωσε στους συμπαίκτες του ότι δεν ήθελε να παίξει χαρτιά. «Δεν μου αρέσει εδώ, δεν είναι ασφαλές», είπε, κινούμενος προς το πίσω μέρος του αεροπλάνου για να βρει μια θέση κοντά στον Κόλμαν. Στον Μπερν, τον αρχηγό της Γιουνάιτεντ, δεν του άρεσε να πετάει με αεροπλάνα. Προσπάθησε χαλιναγωγήσει το άγχος και είπε χαριτολογώντας: «όλα ή τίποτα τώρα».
Στο πιλοτήριο, ο Θέιν έριξε μια ματιά στην ένδειξη ταχύτητας αέρα. Στους 117 κόμβους (135 μίλια/ώρα), φώναξε "V1" - Ταχύτητα 1, το σημείο στο οποίο δεν ήταν ασφαλές να εγκαταλείψει την απογείωση. Υπό κανονικές συνθήκες, το επόμενο βήμα θα ήταν να πει "V2" στους 119 κόμβους, την ταχύτητα που απαιτείται για την απογείωση. Αλλά αυτή ήταν η στιγμή που η βελόνα άρχισε να πέφτει. Το αεροπλάνο – με κωδικό 609 Zulu Uniform (G-ALZU) – είχε γίνει «παγίδα θανάτου».
Ξαφνικά, ήταν 112, μετά 105. Ο Θάιν πατούσε με μανία το γκάζι, προσπαθώντας να κάνει κάτι – οτιδήποτε – για να πάρει περισσότερη δύναμη από τους δύο κινητήρες. Όταν κοίταξε ψηλά, μπορούσε να δει ότι είχε ξεμείνει από αεροδιάδρομο. Υπήρχε δρόμος μπροστά, αγροικία, περιμετρικός φράχτης, μερικά δέντρα και πολύ χιόνι. Σε αυτό το κλάσμα του δευτερολέπτου, αυτός και ο συγκυβερνήτης του ήξεραν ότι η καταστροφή ήταν επικείμενη. «Χριστέ μου», φώναξε ο Ρέιμεντ. «Δεν πρόκειται να τα καταφέρουμε».
Για λόγους που δεν μπορούσε ποτέ να εξηγήσει πλήρως, ο Γκρεγκ είχε ήδη χαλαρώσει τη γραβάτα του και είχε ξεκουμπώσει το πάνω κουμπί του πουκαμισιού του. Καθώς ο φόβος τον κατέκλυζε, προετοιμαζόταν για την πρόσκρουση. Ο Φόουκς που καθόταν μπροστά του, προετοίμαζε επίσης τον εαυτό του. Κάποιος άρχισε να γελάει, με νευρικό τρόπο. «Με τι γελάς;», φώναξε ο Μπέρι, με φόβο στη φωνή του. «Όλοι θα σκοτωθούμε εδώ».
Το αεροπλάνο συνέχισε, περνώντας με ταχύτητα από ένα κόκκινο κτίριο που είχε σταματήσει σχεδόν απέναντι στις δύο προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες για απογείωση. Κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο, ο Τσάρλτον μπορούσε να δει το ένα χωράφι μετά το άλλο. Ήξερε ότι αυτό δεν μπορούσε να συνεχιστεί.
Ο Θέιν, μια μέρα πριν από τα 37α γενέθλιά του, ήξερε ότι έπρεπε να αναλάβει δράση. Ο πιλότος φώναξε: «κάτω μέρος του αμαξώματος» και απέσυρε τους τροχούς, έτσι ώστε το αεροπλάνο να μπορέσει, θεωρητικά να σταματήσει πιο γρήγορα. Υπήρξε μια αναπήδηση, μια αλλαγή κίνησης και, εν συντομία, μια αίσθηση μεταξύ ορισμένων από τους επιβάτες ότι μπορεί να ήταν στον αέρα.
Στην πραγματικότητα, το αεροπλάνο δεν έφυγε ποτέ από το έδαφος. Είχε γλιστρήσει από τον διάδρομο προσγείωσης και, στις 3.04 μ.μ., η τελική κλήση ήρθε: «Μόναχο, από το B-Line Zulu Unif-...». Οι λέξεις σταμάτησαν απότομα. Το μόνο που απέμενε ήταν ένα ουρλιαχτό. Στη συνέχεια υπήρξε μια διαδοχή τρομερών κτυπημάτων.
Επτά παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ βρήκαν ακαριαίο θάνατο. Οι Τζεφ Μπεντ, Ρότζερ Μπερν, Έντι Κόλμαν, Μαρκ Τζόουνς, Ντέιβιντ Πεγκ, Τόμι Τέιλορ και Λάιαμ Γουίλαν είχαν μόλις αφήσει την τελευταία τους πνοή στο παγωμένο Μόναχο.
Το μεγαλύτερο αστέρι εκείνης της εποχής ο Ντάνκαν Έντουαρντς ξεψύχησε 15 μέρες αργότερα στο νοσοκομείο «Ρεχτς Ντερ Ιζάρ» σε ηλικία 22 ετών. Πέθαναν επίσης επτά δημοσιογράφοι, τέσσερα στελέχη της ομάδας, δύο μέλη του πληρώματος και δύο φιλάθλοι, αλλά και ο ένας πιλότος του αεροπλάνου. Η είδηση «πάγωσε» τον ποδοσφαιρικό κόσμο. Η νεανική και ταλαντούχα ομάδα της Μάντσεστερ, εξ ου και το προσωνύμιο Μπέμπηδες, βρέθηκε ξαφνικά χωρίς 8 επίλεκτα στελέχη της.
Οι γερμανικές αρχές κατηγόρησαν τον πιλότο Τζέιμς Θέιν ως υπαίτιο του δυστυχήματος, επειδή δεν ολοκλήρωσε τη διαδικασία αποπαγοποίησης των φτερών του αεροπλάνου. Η British Airways τον απέλυσε αμέσως και χρειάστηκαν 10 χρόνια δικαστικών αγώνων για να απαλλαγεί από κάθε κατηγορία. Όμως, ο Θέιν είχε εγκαταλείψει τους ουρανούς και ασχολείτο με κάτι πιο γήινο, την εκτροφή πουλερικών.
Το μέλλον της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ μετά το δυστύχημα φάνταζε δυσοίωνο, χωρίς 10 πρωτοκλασάτους ποδοσφαιριστές της (εκτός από τους 8 νεκρούς, 2 ακόμη αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση λόγω των σοβαρών τραυμάτων τους) και με τον Ματ Μπάσμπι στο νοσοκομείο βαριά τραυματισμένο. Όμως, οι εναπομείναντες παίκτες, μαζί με αρκετούς εφήβους, έδειξαν χαρακτήρα και κατόρθωσαν να φθάσουν ως τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας, όπου έχασαν με 2-0 από την Μπόλτον.
Ο προπονητής της ομάδας Ματ Μπάσμπι, που εν τω μεταξύ είχε αναρρώσει από τα σοβαρά τραύματά του, ξεκίνησε την επόμενη αγωνιστική περίοδο (1958-1959) τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «μπέμπηδων». Το 1967 η ομάδα αυτή, με επικεφαλής τους διασωθέντες από το δυστύχημα Μπόμπι Τσάρλτον και Μπίλ Φόουκς, αλλά και τον νεαρό Τζορτζ Μπεστ, κατέκτησε το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών για την Αγγλία, συντρίβοντας την Μπενφίκα με 4-1. Η αεροπορική τραγωδία του Μονάχου, όπως έμεινε στην ιστορία, βοήθησε να καλλιεργηθεί ο μύθος της ομάδας και σήμερα η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι ίσως η δημοφιλέστερη ποδοσφαιρική ομάδα του πλανήτη.
Η Γιουνάιτεντ κάθε χρόνο τιμά την τραγική επέτειο ενώ είναι χαρακτηριστικό το ρολόι έξω από το Ολντ Τράφορντ που έχει σταματήσει σε εκείνη την ώρα, ενώ στο σημείο της τραγωδίας, στο Kirchtrudering υπάρχει μια αναμνηστική πλακέτα που θυμίζει τους αδικοχαμένους Άγγλους.
The men we lost, in the words of Sir Bobby Charlton ❤️#FlowersOfManchester ???? pic.twitter.com/AKFWEwJ5se
— Manchester United (@ManUtd) February 6, 2024
We loved you then, we love you now.
— Manchester United (@ManUtd) February 6, 2024
Gathering to remember the men we lost at Munich: our #FlowersOfManchester ???? pic.twitter.com/tw7fy8zfH1
Tommy Taylor ????️ pic.twitter.com/BLSNGMjGfO
— Manchester United (@ManUtd) February 6, 2024
In the cold snow of Munich, they lay down their lives.
— Manchester United (@ManUtd) February 6, 2024
But they live on forever in our hearts and our minds.#FlowersOfManchester ???? https://t.co/4MxBJoleqd
ΠΗΓΗ: The Athletic
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ
Novibet ΕΠΑΘΑ με Super Προσφορά* Γνωριμίας* 21+ | ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: ΕΕΕΠ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ & ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ | ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΕΘΕΑ: 2109237777 | ΠΑΙΞΕ ΥΠΕΥΘΥΝΑ
SEAJETS Ταξιδεύουμε μαζί με το μεγαλύτερο στόλο ταχύπλοων παγκοσμίως σε 50 προορισμούς του Αιγαίου!
