Η διαδρομή μιας τιμημένης φανέλας

Την έχουν φορέσει εκατοντάδες κορμιά ποδοσφαιριστών. Την έχουν ματώσει και την έχουν τιμήσει. Στο όνομα της έχουν κλάψει και έχουν πανηγυρίσει. Η μαύρη, η κίτρινη και ενίοτε η κιτρινόμαυρη φανέλα, κρατά ένα δικό της, εντελώς ξεχωριστό κεφάλαιο, στο μεγάλο βιβλίο της ιστορίας της ΑΕΚ. Ιδιαίτερη υπόθεση και για τους ποδοσφαιριστές και για τον κόσμο της ομάδας. Τη νέα σεζόν αναμένεται ένα σχέδιο έκπληξη το οποίο θα συνοδεύσει την ομάδα στην επιστροφή της στην Ευρώπη. Ένα σχέδιο που θα παραπέμπει σε παλαιότερη εμφάνιση μιας ένδοξης εποχής, σε μια νέα, βέβαια, έκδοση με όλα τα… κομφόρ που απαιτούν οι συνθήκες στο σήμερα. Όπως και να έχει, αυτή η βαριά φανέλα είχε, έχει και θα έχει πάντα τη δική της ιστορία. Η οποία είναι βαριά και έχει 

Πρεμιέρα με πένθος 

Όταν ο Κωνσταντίνος Σπανούδης, οι αδελφοί Ιωνά και οι υπόλοιποι οραματιστές ίδρυαν την ΑΕΚ, ήξεραν πως δεν επρόκειτο απλώς για ένα αθλητικό σωματείο. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν ο αθλητικός εκφραστής της προσφυγιάς και των χαμένων πατρίδων. Ομάδα της Πόλης δεν θα μπορούσε ποτέ να μπει στον αγωνιστικό χώρο με χρώματα διαφορετικά από το κίτρινο και το μαύρο και έμβλημα διαφορετικό από εκείνο του δικέφαλου αετού. Παρόλα αυτά οι πρώτες εμφανίσεις της ΑΕΚ δεν ήταν κίτρινες, αλλά μαύρες. Ο λόγος πολύ απλός. Πολίτικη ομάδα η ΑΕΚ. Προσφυγική. Κουβαλούσε τον πόνο της προσφυγιάς και των χαμένων πατρίδων. Και δεν μπορούσε παρά να εκφράζει πένθος. Για αυτό και κυριαρχούσε το μαύρο χρώμα. Στην συνέχεια έγινε μια ομαλή μετάβαση στην κίτρινη φανέλα, αφού προηγήθηκε η ριγέ. Άλλωστε το μαύρο δεν ταίριαζε ούτε καν στην λογική που είχαν οι ιδρυτές της ΑΕΚ, επιλέγοντας τα χρώματα της ομάδας, αφού ήθελαν να κυριαρχεί το κίτρινο.

Υπόθεση…ρίγας

Για πρώτη φορά η ΑΕΚ φόρεσε φανέλα με κάθετες μαύρες και κίτρινες ρίγες στην δεκαετία του ’40. Ουσιαστικά ήταν η πρώτη φορά που εγκατέλειπε το μαύρο χρώμα. Και επί της ουσίας για τότε, ήταν η μετάβαση στο κίτρινο χρώμα. Όμως στην συνέχεια και στο πέρασμα των χρόνων, επιστρατεύτηκε ουκ ολίγες φορές η ρίγα στις φανέλες. Και οι κάθετες, αλλά ακόμα και οι οριζόντιες. Για παράδειγμα το 1970 η ΑΕΚ φορούσε φανέλες κίτρινες με μια μεγάλη οριζόντια μαύρη ρίγα περίπου στο ύψος του στέρνου. Επίσης στις αρχές της δεκαετίας του ’70 η «Ένωση» θα φορέσει και πάλι ρίγες μαύρες και κίτρινες οι οποίες είναι κάθετες στην φανέλα. Θα περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να εμφανιστεί και πάλι η κάθετη ρίγα σε εμφανίσεις της ΑΕΚ. 

Και μάλιστα όχι για ολόκληρη σεζόν. Στην φιέστα για την κατάκτηση του πρωταθλήματος του 1989, η ομάδα δεν εμφανίζεται με τις ολοκίτρινες φανέλες όπως σε ολόκληρη την χρονιά. Φοράει εμφανίσεις με κάθετες μαύρες και κίτρινες ρίγες. Το στιλ αυτό, θα επιλέξει και η Nike για τις φανέλες της ΑΕΚ από το καλοκαίρι του 2002, μέχρι και αυτό του 2004. Η ΄Ένωση θα επιστρέψει στην επιλογή της «ρίγας», την σεζόν 2010-11, με εταιρία την Puma και κατάκτηση κυπέλλου. Με ριγέ φανέλα η ΑΕΚ κατέκτησε και το πρωτάθλημα του 2018 μετά από 24 ολόκληρα χρόνια έπειτα από την τελευταία φορά που το κατάφερε, αυξάνοντας τις επιτυχίες με τη συγκεκριμένη... τεχνοτροπία στις εμφανίσεις της. 

Τα αγγλικά μοντέλα και οι εταιρίες

Μέχρι να αναλάβει την διοίκηση της ΑΕΚ ο Λουκάς Μπάρλος, οι εμφανίσεις της ομάδας κατασκευαζόντουσαν από ράφτες και όχι από αθλητικές εταιρίες. Ωστόσο ο Θείος Λουκάς, ήταν πρωτοπόρος και στο ζήτημα της φανέλας. Σε ένα από τα ταξίδια του στην Αγγλία, ο Μπάρλος φέρνει ένα σετ εμφανίσεων αγγλικού Τύπου. Επίσης για πρώτη φορά, αναζητεί τρόπο για συμφωνία με αθλητική εταιρία. Τελικά τον βρίσκει. Επί εποχής Μπάρλου, η ΑΕΚ θα φορέσει για πρώτη φορά επώνυμες φανέλες, αφού τις κατασκευάζει η Adidas. Και αρχίζει ο χορός των…εταιριών. Η adidas παραμένει στις εμφανίσεις της ΑΕΚ, μέχρι και το 1982. Τότε αναλαμβάνει την διοίκηση ο Ανδρέας Ζαφειρόπουλος και πλέον η Ένωση ντύνεται με Zita Hellas. Με εξαίρεση τα φιλικά του καλοκαιριού του 1988 τα οποία η ΑΕΚ τα δίνει με εμφανίσεις Adidas, η επόμενη αλλαγή εταιρίας, έρχεται το 1990. Την σκυτάλη παίρνει η Diadora. 

Με την συγκεκριμένη εταιρία και κατακίτρινες εμφανίσεις, η ΑΕΚ θα κατακτήσει δυο πρωταθλήματα. Μέχρι να γίνει και πάλι αλλαγή. Η Basic, η οποία είναι θυγατρική εταιρία της Robe di kappa αναλαμβάνει και παίρνει το πρωτάθλημα του 1994. Η συγκεκριμένη εταιρία μαζί με την Kappa θα ντύσει την ΑΕΚ μέχρι και το 2000. Εξαίρεση ένα ματς με τον Άρη στην Θεσσαλονίκη την σεζόν 1995-96, όταν η Ένωση φοράει μια κίτρινη φανέλα Diadora με έναν μεγάλο δικέφαλο στο στήθος. Αυτή την φανέλα την φόρεσε μόνο σε ένα ματς και ποτέ ξανά. Το καλοκαίρι του 2000 είναι η σειρά της Nike να φτιάξει εμφανίσεις για την ΑΕΚ. Η συνεργασία με την συγκεκριμένη εταιρία θα κρατήσει 4,5 χρόνια, μέχρι και πάλι η Ένωση να επιστρέψει στην Adidas. Εκεί όπου έμεινε για 2,5 χρόνια, μέχρι να υπογράψει η τότε διοίκηση ένα γιγαντιαίο συμβόλαιο με την Puma.

Η βραβευμένη φανέλα

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η ΑΕΚ έκανε κάτι πρωτοποριακό για την Ελλάδα. Φόρεσε εμφανίσεις που το σήμα κάλυπτε σχεδόν ολόκληρη την μπλούζα. Και μάλιστα σε πολλές εκδοχές. Την σεζόν 1993-94 αντιμετώπισε πρόβλημα με την ΟΥΕΦΑ και αναγκάστηκε να αφαιρέσει τον δικέφαλο για τα δυο ματς με την Μονακό και να εμφανιστεί μόνο με απλές κίτρινες εμφανίσεις. Παρόλα αυτά, μια σεζόν μετά, όταν η ΑΕΚ παρουσιάστηκε στα ματς του Τσάμπιονς λιγκ με την κίτρινη φανέλα με ολόκληρο μαύρο δικέφαλο, άφησε άφωνη όλη την Ευρώπη. Και βραβεύτηκε από ειδική επιτροπή της ΟΥΕΦΑ, ως η καλύτερη για εκείνη την σεζόν.

Όταν αποχωριζόταν το κίτρινο

Τα χρώματα της ΑΕΚ, από ιδρύσεως της ομάδας, είναι το κίτρινο και το μαύρο. Ήταν φυσικό ωστόσο, να παρουσιαστεί πρόβλημα, κάθε φορά που η Ένωση χρειαζόταν να αντιμετωπίσει ομάδα που είχε το ίδιο χρώμα στην φανέλα της. Γι αυτό και αρκετές φορές η ΑΕΚ χρειάστηκα να αποχωριστεί το κίτρινο και το μαύρο χρώμα στις εμφανίσεις της. Συνήθως η Ένωση είχε ως εναλλακτική λύση το μαύρο σε περίπτωση που ο αντίπαλος φορούσε κίτρινα. Ενώ έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές και το άσπρο αλλά και το γαλάζιο. Όμως υπήρχαν και ορισμένες εξεζητημένες περιπτώσεις. Όπως το σκούρο μπλε στα ματς με τον Άρη στην αρχή της δεκαετίας του ’80. 

Ή το γκρι στα προκριματικά του Τσάμπιονς λιγκ με την ΑΙΚ Στοκχόλμης, το οποίο μάλιστα αποδείχθηκε ιδιαίτερα γρουσούζικο. Επίσης υπήρχε και η έμπνευση της Nike και του Μάκη Ψωμιάδη, να επιλέξουν το πορφυρό χρώμα για δεύτερη εμφάνιση. Πηγή έμπνευσης ήταν το χρώμα της πολεμικής σημαίας του Βυζαντίου. Επίσης την πρώτη σεζόν που η ΑΕΚ επέστρεψε στην Adidas, η τρίτη εμφάνιση ήταν με λευκές και γαλάζιες ρίγες, όπως της εθνικής Αργεντινής. Μεγάλο ζήτημα έγινε και την σεζόν 2010-11 όταν η δεύτερη εμφάνιση είχε ένα πολύ ανοικτό γαλάζιο, αλλά από κάποιους χρίστηκε… γούρικο, καθώς μ’ αυτή την φανέλα η ΑΕΚ απέκλεισε τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα. Και υπήρχε μια σκέψη για να εμφανιστεί μ’ αυτή την εμφάνιση και στον τελικό, η οποία ευτυχώς γρήγορα εγκαταλείφτηκε.

Ο ιστορικός στόχος

Μια πολύ ξεχωριστή φανέλα, ήταν αυτή με την οποία η ΑΕΚ ταξίδεψε στο εμπόλεμο Βελιγράδι τον Απρίλη του 1999 για να «σπείρει» την ειρήνη. Βλέπετε, εκείνη η φανέλα, πάνω από την διαφήμιση και στο ύψος του στήθους, ήταν ο χαρακτηριστικός για την εποχή «στόχος». Ένα βαθιά αντιπολεμικό σύνθημα επί της ουσίας, το οποίο πρώτοι σήκωσαν οι δοκιμαζόμενοι Σέρβοι, αλλά στη συνέχεια ακολούθησαν και όλοι οι λαοί που διαμαρτυρόντουσαν για τους βομβαρδισμούς. Και ο στόχος συμβόλιζε πως με τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς στο Βελιγράδι, όλοι είναι ένας στόχος. 

Η… νταμπλούχα τιγρέ!

Η περσινή εμφάνιση της ΑΕΚ η αλήθεια είναι ότι προκάλεσε αρκετά σχόλια καθώς ήταν πέραν του δέοντος πρωτότυπη. Τελικά έμεινε η ιστορία ως η φανέλα που συνδυάστηκε με το πρώτο νταμπλ μετά από 45 ολόκληρα χρόνια, αλλά και με την ιστορική επιστροφή της ομάδας στη Νέα Φιλαδέλφεια έπειτα από σχεδόν μια 20ετία. Η Nike ήδη έχει ετοιμάσει τη φανέλα της νέας σεζόν, η οποία θα παραπέμπει σε μια ένδοξη παλαιότερη εμφάνιση που συνδυάστηκε με μεγάλες επιτυχίες του συλλόγου. 

ΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ