Μπουσίντο: ο κώδικας των Σαμουράι, ο κώδικας του Ματίας Αλμέιδα

Μπουσίντο (Bushido). Μια σχετικά άγνωστη λέξη στην Ελλάδα που μέσα της κρύβει μια βαθιά στάση ζωής, διαμορφωμένη από τους Σαμουράι της Ιαπωνίας. Η λέξη αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά ως «Ο Δρόμος του Πολεμιστή», ένας δρόμος που εκτός από τις καθημερινές «μάχες» οφείλει να είναι διανθισμένος και από έναν κώδικα τιμής, έναν φιλοσοφικό τρόπο ζωής που μας κατευθύνει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Αυτός είναι κώδικας που, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, ακολουθεί σε κάθε στιγμή της ζωής του ο Ματίας Αλμέιδα.

Όταν είχε αναλάβει τους Σαν Χοσέ Ερθουκέικς στην συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του είχε δηλώσει: «Η φιλοσοφία της ζωής μου εφαρμόζεται στο ποδόσφαιρο. Προσπαθώ να πορεύομαι με συγκεκριμένες αξίες. Και έχω μια πολύ συγκεκριμένη: ακολουθώ την ιστορία των Σαμουράι και εκεί υπάρχει ένας κώδικας τιμής, ο Μπουσίντο, στον οποίο και στηρίζω όλο μου το είναι».

Αλλά και πρόσφατα, από την θέση πλέον του προπονητή της ΑΕΚ, είχε πει ξανά:

«Η ιστορία των Σαμουράι είναι από αυτές που μου αρέσουν πολύ, ανέκαθεν την υιοθετούσα. Σε αυτούς βρήκα τον Μπουσίντο, τον ηθικό κώδικά τους που περικλείει τις πηγές των επτά αρετών που θαυμάζονταν περισσότερο από τον ιαπωνικό λαό: ακρίβεια, θάρρος, καλοσύνη, ευγένεια, ειλικρίνεια, τιμή και πίστη.

Είναι ένας τρόπος ζωής με άξονα το ήθος. Στη σημερινή ζωή είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις με τις αρχές των Σαμουράι. Αυτό που εγώ προσπαθώ να κάνω, με τον τρόπο μου, είναι να τον εφαρμόσω στα γκρουπ, στις ομάδες μου, ώστε να ζουν μαζί με αυτές τις αρχές. Υπάρχουν εκείνοι που θα το καταλάβουν και εκείνοι που δεν θα μπορέσουν, αυτοί που θα πιστέψουν σε αυτό και άλλοι που θα τον προσπεράσουν.

Σε όλες τις ομάδες που έχω πάει έμεινα για πολύ καιρό. Στα αποδυτήρια, στο Σαν Χοσέ, έχουν κρατήσει έναν τρόπο για το πώς πρέπει να δουλεύεις στις προπονήσεις και τι πρέπει να κάνεις για να είσαι σωστός άνθρωπος.

Μου αρέσει να σέβεται ο ένας τον άλλον, να διασκεδάζουν οι παίκτες με αυτό που κάνουν, να σέβονται τους αντιπάλους τους, αλλά ταυτόχρονα να θέλουν να τους πατήσουν μέσα στο γήπεδο».

Με την πρώτη σεζόν του Ματίας Αλμέιδα στην ΑΕΚ να φτάνει στο τέλος της, είναι πλέον ξεκάθαρα διακριτό ότι αυτός ο κώδικας τιμής και ζωής που ακολουθεί είναι παρών σε όλη την πορεία του στην ομάδα. Τι περιλαμβάνει όμως ο κώδικας Μπουσίντο και πώς καθόριζε τις ζωές των Σαμουράι, αλλά ακόμα και των σύγχρονων Ιαπώνων και όλων όσοι επιλέγουν να τον ακολουθούν;

Μάχη και φιλοσοφία

Μια δυναμική πολεμική τάξη κυριάρχησε στην Ιαπωνία από τα μέσα του 12ου αιώνα και για περισσότερα από 600 χρόνια. Ήταν οι Σαμουράι, οι ατρόμητοι πολεμιστές της Ιαπωνίας. Αυτό που ξεχώριζε πάντα τους Σαμουράι ήταν το γεγονός ότι δεν αρκούνταν στην άριστη γνώση των πολεμικών τεχνών. Δρούσαν πάντοτε εντάσσοντας τις πολεμικές τους δεξιότητες μέσα σε μια βαθιά φιλοσοφική σκέψη. Δεν πολεμούσαν απλώς, αλλά ζούσαν ακολουθώντας έναν κώδικα που βασιζόταν στις αρχές του Κομφουκιανισμού και του Ζεν Βουδισμού.

Τις βάσεις για την φιλοσοφία αυτή των Σαμουράι ανέπτυξε ο Γιοριτόμο Μιναμότο, ο πρώτος Ιάπωνας Σόγκουν (ανώτερος στρατιωτικός ηγέτης) που έζησε τον 12^ο αιώνα, ο οποίος πήρε άδεια από τον αυτοκράτορα να εγκαθιδρύσει ένα σύστημα φύλαξης των επαρχιών και διατήρησης της τάξης, που ονομάστηκε σούγκο. Οι σούγκο ανέπτυξαν έναν κώδικα βασισμένο στις αρχές του Κομφουκιανισμού και του Ζεν Βουδισμού, που έγινε γνωστός ως Μπουσίντο (Bushido) ή αλλιώς ο Δρόμος του Πολεμιστή.

Οι Σαμουράι πλέον ακολουθούσαν σε όλες τις όψεις της ζωής τους τον κώδικα αυτό, ο οποίος επηρέασε τη συνολική πολιτισμική εικόνα της Ιαπωνίας και αποτελεί μέχρι και σήμερα έναν τρόπο ζωής στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.

Οι Σαμουράι ακολουθώντας τον κώδικα αυτό ορκίζονταν πλήρη υπακοή στο φεουδάρχη άρχοντα και την απόλυτη θέλησή τους να δώσουν και τη ζωή τους ακόμη για την προστασία της ζωής και της τιμής του κυρίου τους. Οι Σαμουράι έπρεπε να εκπαιδευτούν σκληρά στις πολεμικές τέχνες, αλλά και να ακολουθούν έναν εξευγενισμένο κώδικα συμπεριφοράς που υπαγόρευε τη συμπεριφορά και τις πράξεις τους σε κάθε στιγμή της ζωής τους.

Η βασική ραχοκοκαλιά του «Δρόμου του Πολεμιστή» αποτελούνταν από επτά απαράβατους κανόνες που όριζε τη ζωή των Σαμουράι. Όσοι δεν τους ακολουθούσαν θεωρούνταν απόβλητοι και οδηγούνταν ουσιαστικά στο «χαρακίρι», την τελετουργική τέλεση αυτοκτονίας για τη διαφύλαξη της τιμής του.

Οι κανόνες αυτοί αποτελούν μέχρι και σήμερα ένα βασικό «δρόμο» που μπορούν να ακολουθήσουν όλοι όσοι «πολεμούν» στην καθημερινότητά τους και στη ζωή τους πάντα με σεβασμό, τιμιότητα και αυτοπεποίθηση.

Οι επτά κανόνες ζωής των Σαμουράι

義 - Gi: Ηθική και ακρίβεια

Σε όλες σου τις πράξεις πρέπει να είσαι απολύτως τίμιος. Η δικαιοσύνη δεν έρχεται από τους άλλους αλλά από τον εαυτό σου. Για τους σαμουράι δεν υπάρχουν βαθμίδες τιμιότητας ή δικαιοσύνης. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: μαύρο και άσπρο, ψέμα ή αλήθεια. Ένας τίμιος άνθρωπος που έχει αγνή ψυχή δεν πρέπει να φοβάται την αλήθεια.

勇- Yu: Θάρρος

Πρέπει να υψώσεις τον εαυτό σου πάνω από το πλήθος. Το να κρύβεσαι σαν την χελώνα κάτω από το καβούκι δεν είναι ζωή. Ένας πραγματικός πολεμιστής πρέπει να έχει το θάρρος ενός ήρωα. Έτσι, η ζωή είναι γεμάτη κινδύνους αλλά μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να είναι γεμάτη και ολοκληρωμένη. Ωστόσο, το ηρωικό θάρρος δεν είναι τυφλό. Είναι έξυπνο και δυνατό. Αντικατάστησε τον φόβο σου με σεβασμό και προσοχή.

仁 - Jin: Καλοσύνη

Συμπόνια και έλεος. Αυτές είναι οι λέξεις-κλειδιά. Μέσα από την εντατική εκπαίδευση, οι σαμουράι είναι πανέτοιμοι και δυνατοί. Αποκτούν δυνάμεις που μπορούν και υποχρεούνται να χρησιμοποιήσουν για το καλό των άλλων. Εάν δεν παρουσιάζεται η ευκαιρία για να κάνουν το καλό, τότε αυτοί οι πολεμιστές την ψάχνουν μόνοι τους.

礼 - Rei: Ευγένεια και Σεβασμός

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος σκληρός για να αποδείξει την δύναμή του. Να είσαι ευγενικός ακόμη και με τους εχθρούς σου. Χωρίς αυτήν την ιδιότητα είμαστε στο ίδιο επίπεδο με τα ζώα. Η αληθινή δύναμη ενός πολεμιστή, αλλά και κάθε άλλου ανθρώπου, αποκαλύπτεται στην διαμάχη.

誠 – Makoto: Τιμιότητα και ειλικρίνεια

Εφόσον ένας σαμουράι αναλάβει να φέρει εις πέρας ένα καθήκον, πρέπει να το κάνει με κάθε κόστος. Τίποτα στον κόσμο δεν θα σταματά. Δεν χρειάζεται να δώσει τον λόγο του ή να υποσχεθεί. Ό,τι πει ένας  σαμουράι, είναι η εγγύηση. Το να λες και να κάνεις είναι το ίδιο πράγμα.

名誉 - Meiyo: Τιμή

Ένας πολεμιστής έχει μόνον έναν κριτή και αυτός είναι ο εαυτός του. Οι αποφάσεις που παίρνει αντανακλούν τον εαυτό του. Όμως επειδή δεν μπορείς να κρυφτείς από τον εαυτό σου, οι πράξεις σου είναι αποκαλυπτικές για το ποιος είσαι.

忠義 - Chugi: Πίστη

Ένας σαμουράι είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και τις συνέπειές τους. Είναι απολύτως υπάκουος στον διοικητή του και παράδειγμα για τους κατωτέρους του. Οι λέξεις που λέει ένας άνδρας είναι τα ίχνη που αφήνει πίσω του. Μπορείς να τα ακολουθήσεις όπου κι αν οδηγούν, γι’ αυτό πρέπει να είσαι προσεκτικός όταν επιλέγεις πού πάς.

Κείμενο: Μαρία Τουρλή

*Στην κεντρική φωτογραφία πίνακας του ζωγράφου, ο οποίος φιλοτεχνήθηκε ως δώρο για τον Ματίας Αλμέιδα

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Evaristo Martinez (@evamartinez777)