Η "Μαύρη" επέτειος του πογκρόμ των Ελλήνων Χριστιανών της Κωνσταντινούπολης

Η μαύρη ημέρα..... 6 Σεπτεμβρίου 1955 ξεκινάει στην Κωνσταντινούπολη  το πογκρόμ των Τούρκων κατά των Ελλήνων, (πογκρόμ ,από την ρωσική λέξη που σημαίνει συντρίβω). Αφορμή ήταν το πρωτοσέλιδο μιας Τουρκικής εφημερίδας της Ισταμπούλ Εξπρές, που έγραψε : «Βάλανε φωτιά στο σπίτι του πατέρα μας Κεμάλ Ατατούρκ».

 Στην πραγματικότητα έγινε προβοκάτσια από δύο Τούρκους υπαλλήλους του Προξενείου στη Θεσσαλονίκη, που έβαλαν βόμβα στην αυλή του και έγινε ισχυρή έκρηξη σε ένα σπίτι το οποίο δεν ήταν του Κεμάλ αλλά στο όνομα της "ελληνοτουρκικής φιλίας" ο Μεταξάς έδιωξε την Μικρασιατική και προσφυγικη οικογένεια Σεραφείμιδη και το βάπτισε ως σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Κεμάλ δεν γεννήθηκε ποτέ στη Θεσσαλονίκη αλλά σε ένα χωριό του Λαγκαδά με το όνομα Χρυσαυγή ή Σαρίνγκερ. Οι Ελληνικές Αρχές συνέλαβαν τους δράστες της έκρηξης. Ήταν ο φύλακας του προξενείου Χασάν Μεχμέτογλου και ο συνεργός του, Οκτάι Εγκίν, μουσουλμάνος από τη Θράκη. Επρόκειτο για πράκτορες της Τουρκικής Αστυνομίας, ωστόσο το τουρκικό κράτος δεν έχει παραδεχτεί κάτι τέτοιο. 

Το σύνθημα για το πογκρόμ δόθηκε.  Οι μαρτυρίες περιγράφουν πως ο όχλος μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη με κάθε είδους μέσο, από διάφορες περιοχές της Τουρκίας. Στο πλήθος μοιράστηκαν λοστοί, ενώ τα σπίτια και οι επιχειρήσεις των Ελλήνων είχαν σημαδευτεί από την προηγούμενη νύχτα. Μέσα σε εννέα ώρες καταστρέφονται 4.500 ελληνικά καταστήματα, 1.000 σπίτια, 73 εκκλησίες και 37 σχολεία. Είναι η αρχή του τέλους για τον Ελληνισμό της Πόλης. Μεγάλο ρόλο στα «Σεπτεμβριανά» όπως  ονομάστηκαν τα γεγονότα της 6ης και 7ης Σεπτεμβρίου 1955, έπαιξε και η Βρετανική προπαγάνδα που ξεσηκώνοντας του Τούρκους εναντίον των Ελλήνων ως αντίποινα για το Κυπριακό. Από τους 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την εποχή στην Πόλη, τα χρόνια που ακολούθησαν ο αριθμός τους συρρικνώθηκε σταδιακά σε λίγες χιλιάδες. 

Τελικά αποδείχθηκε ότι το πογκρόμ είχε οργανωθεί από την ίδια την κυβέρνηση Μεντερές. Την αποκάλυψη έκαναν οι ίδιοι οι Τούρκοι όταν οι στρατιωτικοί κατέλαβαν το 1960 την εξουσία και κάθισαν στο σκαμνί την πρώην πολιτική ηγεσία.  Καταδίκασαν τον πρώην πρωθυπουργό Μεντερές σε θάνατο δι' απαγχονισμού, καταδίκη η οποία εκτελέστηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1961.  

Οι φωτογραφίες από τα «Σεπτεμβριανά». Στην 4η φωτογραφία το πρωτοσέλιδο της Τουρκικής εφημερίδας Ισταμπούλ Εξπρές.