Διαρροή - μαμούθ συνταράσσει τον πλανήτη

Ίσως βρισκόμαστε μπροστά στο μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς των τελευταίων δεκαετιών. Η εφημερίδα Suddeutsche Zeitung δημοσίευσε 11,5 εκατ. εμπιστευτικά έγγραφα, στα οποία αναγράφοντα τα ονόματα εκατοντάδων ανθρώπων, με καταθέσεις σε υπεράκτιες εταιρείες (off-shore) σ’ όλο τον κόσμο!

Στα έγγραφα, τα οποία ονομάζονται και «Panama Papers», εμπεριέχονται τα ονόματα 72 πρώην και νυν αρχηγών κρατών, πρωθυπουργών, πολιτικών, εμπόρων ναρκωτικών, επιχειρηματιών, ανθρώπων του ποδοσφαίρου και πολλών άλλων επιφανών προσωπικοτήτων.

Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, η δικηγορική εταιρεία Mossack Fonseca, η οποία εδρεύει στον Παναμά, είχε δημιουργήσει ένα περίπλοκο σύστημα, με το οποίο βοηθούσε πελάτες της - συνήθως διάσημα και πλούσια άτομα - να φοροδιαφύγουν και να νομιμοποιήσουν τα έσοδά τους, από παράνομες δραστηριότητες.

Τα αποκαλούμενα Panama Papers αποκαλύπτουν, μεταξύ άλλων, πώς συνεργάτες των Πούτιν, Άσαντ και Μουμπάρακ έκρυψαν δισεκατομμύρια δολάρια σε offshore,.

Στα στοιχεία περιλαμβάνονται μυστικές offshore εταιρείες που συνδέονται με τις οικογένειες και συνεργάτες του Αιγύπτιου πρώην προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, του πρώην ηγέτη της Λιβύης Μοαμάρ Καντάφι και του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Παράλληλα αποκαλύπτεται πώς συνεργάτες του Βλαντιμίρ Πούτιν διακινούσαν ποσά ύψους δύο δισ. δολαρίων μέσω offshore και τραπεζών. 

Αν και το όνομα του Ρώσου προέδρου δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα αρχεία, τα δεδομένα αποκαλύπτουν ένα μοτίβο, όπως σημειώνει ο Guardian: οι φίλοι του έχουν κερδίσει εκατομμύρια δολάρια από συμφωνίες που δεν θα μπορούσαν να είχαν κλείσει χωρίς αυτόν.

Στο φως έρχεται δίκτυο ξεπλύματος δισεκατομμυρίων δολαρίων που διαχειριζόταν ρωσική τράπεζα, με την ανάμειξη στενών συνεργατών του Βλαντιμίρ Πούτιν. Την επιχείρηση διηύθυνε η Bank Rossiya, η οποία υπόκειται σε αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις μετά την προσάρτηση της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας.

Αποκαλύπτεται για πρώτη φορά πώς λειτουργεί η τράπεζα -τα χρήματα διοχετεύονται μέσω offshore εταιρειών, δύο εκ των οποίων βρίσκονταν επίσημα στην ιδιοκτησία ενός εκ των στενότερων φίλων του Ρώσου προέδρου. Ο βιολοντσελίστας Σεργκέι Ρολντουγκίν γνώριζε τον Πούτιν από την εποχή της εφηβείας τους, τον σύστησε στην Λιουντμίλα, τη γυναίκα που τελικά παντρεύτηκε, και είναι ο νονός της κόρης τους Μαρία.

Στα χαρτιά, ο Ρολντουγκίν εμφανίζεται να έχει αποκομίσει προσωπικά εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ως έσοδα από ύποπτες συμφωνίες, και φαινομενικά έχει τον έλεγχο περιουσιακών στοιχείων αξίας τουλάχιστον 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ίσως και περισσότερο. 

Και φαίνεται ότι επελέγη για τον ρόλο της βιτρίνας του Πούτιν εξαιτίας του χαμηλού προφίλ που διατηρεί ως επαγγελματίας μουσικός σε ορχήστρα. 

Παράλληλα στα έγγραφα φέρεται να εμφανίζονται και ονόματα από τη FIFA και την UEFA, αλλά και ονόματα όπως ο άσος της Μπαρστελόνα Λιονέλ Μέσι και του πρώην Προέδρου της UEFA Μισέλ Παλιτινί.

Τα στοιχεία της Mossack Fonseca καταδεικνύουν επίσης πως ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον είχε κρύψει εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις στις ισλανδικές τράπεζες μέσω υπεράκτιας εταιρείας που κατείχε μυστικά. Ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αγοράσει την offshore Wintris ο 2007, και ουδέποτε τη δήλωσε όταν εισήλθε στη Βουλή το 2009. Οκτώ μήνες αργότερα πούλησε το 50% στην σύζυγό του έναντι ενός δολαρίου. 

Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με φωνές για παραίτηση στην Ισλανδία.

Τα έγγραφα αυτά βρέθηκαν στα χερια της εφημερίδας πριν από έναν χρόνο μέσω μιας ανώνυμης πηγής, που όπως σημειώνει η εφημερίδα δεν ζήτησε τίποτα σε αντάλλαγμα παρά μόνο προστασία. Τον υπόλοιπο χρόνο, οι δημοσιογράφοι ανακάλυψαν έγγραφα που "πιάνουν" πάνω από 2,6 τεραμπάιτ. H εφημερίδα μοιράστηκε τα αρχεία με την Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και στη συνέχεια τα έγγραφα αναλύθηκαν από περισσότερους από 400 δημοσιογράφους από 100 διαφορετικά μέσα σε 80 χώρες, όπως το BBC, ο Guardian, η Le Monde.

Στα «Panama Papers» διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις διαφθοράς:

• Δώδεκα ηγέτες κρατών και άλλοι 143 πολιτικοί συνδέονται με ένα κρυφό σύστημα off-shore εταιρειών
• Διαδρομές χρήματος, αξίας 2 δισ. δολαρίων, οδηγούν στο πρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν
• Έξι μέλη της Βουλής των Λόρδων, τρεις πρώην πρωθυπουργοί και δεκάδες «δωρητές» των βρετανικών κομμάτων διαθέτουν χρήματα σε offshore λογαριασμούς
• Μέλος - κλειδί στο δ.σ. της Fifa ενεργούσε ως δικηγόρος προσώπων και εταιρειών που αντιμετώπιζαν κατηγορίες περί διαφθοράς

Στη μακροσκελή λίστα των ονομάτων, ξεχωρίζουν:

Μαρίτσιο Μάκρι, πρόεδρος της Αργεντινής

Ιγιάντ Αλάουι, πρώην πρωθυπουργός του Ιράκ

Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον, πρωθυπουργός της Ισλανδίας

Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ, βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας

Πέτρο Ποροσένκο, πρόεδρος της Ουκρανίας

Κόγιο Ανάν, συγγενής του πρώην γ.γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν

Ναουάζ Σαρίφ, πρωθυπουργός του Πακιστάν

Αφοί Ρότενμπεργκ, στενοί φίλοι του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν

Σεργκέι Ρολντούγιν, στενός φίλος του Πούτιν

Ίαν Κάμερον, πατέρας του Ντέιβιντ Καμερον