Μία ομάδα με ψυχή κάποτε νίκησε τον πόλεμο: Α.Ε.Κ.

Αυτή η κεντρική φωτογραφία πάντα θα θυμίζει πολλά. Ιδίως σε όσους τυχερούς έκαναν το ταξίδι. Ακόμα κι όσους είδαν, από την τηλεόραση, εκείνο το μεσημέρι της Μεγάλης Τετάρτης στις 7 Απριλίου, πριν 13 χρόνια ακριβώς, την ΑΕΚ να μπαίνει μέσα στο Βελιγραδί, να φωνάζει STOP στο ΝΑΤΟ και στο βομβαρδισμό του Σέρβικου λαού, παίζοντας το ομορφότερο άθλημα στη γη: ποδόσφαιρο.

Η ΑΕΚ, η Ελλάδα, με την παρουσία της εκεί τόλμησε, κάτι που δεν έκανε κανείς άλλος: Να ταξιδέψει στην καρδιά του πολέμου για να φωνάξει «ΕΙΡΗΝΗ». Η εφημερίδα «Πολίτικα» του Βελιγραδίου αναφερόμενη στο ματς της Παρτιζάν με την ΑΕΚ είχε τίτλο «Νικήσαμε τον πόλεμο δίπλα στους Έλληνες ήρωες», ενώ η εφημερίδα «Μπόρμπα» έγραφε: «Είναι Έλληνες και παραμένουν ήρωες». Ήταν μοναδικές στιγμές αλληλεγγύης και συμπαράστασης στους Γιουγκοσλάβους που δέχονται την απάνθρωπη επίθεση του ΝΑΤΟ. Οι παίκτες των δύο ομάδων φορούσαν φανέλες με ζωγραφισμένους στόχους σε ένα ματς που οι φίλαθλοι έγιναν ένα και «έκλεψαν» την παράσταση με την συμπεριφορά τους. Έλληνες και Σέρβοι μαζί. Οπαδοί της Παρτιζάν και της ΑΕΚ αγκαλιασμένοι, στέλνοντας μήνυμα σε όλο τον πλανήτη.

Το ματς τελείωσε για την ιστορία 1-1. Τα γκολ πέτυχαν οι Κέτσμαν (13') και Ζουμπούλης (27'). Το ματς διακόπηκε λίγα λεπτά πριν τη λήξη του. Ήταν η πιο όμορφη και ειρηνική είσοδος οπαδών στο γήπεδο: Να αγκαλιάσουν τους παίκτες της ΑΕΚ για την τιμή που τους έκαναν να ταξιδέψουν στο εμπόλεμο Βελιγράδι και να συμπαρασταθούν στην πατρίδα τους. Θυμίζουμε, πως η Παρτιζάν του Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς τότε, αγωνίστηκε με τους: Νταμιάνοβιτς, Κράσοβιτς, Σάβιτς, Σανόγεβιτς, Στογιάνοβιτς, Βούκοβιτς, Ιλιτς, Ιβιτς, Μπιέκοβιτς, Τόμιτς, Κίτσμαν. Από την άλλη η ΑΕΚ του Ολεγκ Μπλαχίν με τους Ατματσίδη (29' Μιχαηλίδη - 40' Κουρκούνα), Κοπιτσή (40' Κωστένογλου), Μπαμπούνσκι, Μιλοβάνοβιτς (42' Καψή), Τσέκολι (45' Ζήκο), Κατσαβό, Σαβέβσκι (32' Κασάπη), Μαλαδένη, Καλιτζάκη, Ζουμπούλη, Νικολαΐδη.

Ακολουθεί απόσπασμα από το περσινό αφιέρωμα του aek365 για την 7^η Απριλίου του 1999, όπου ο Τάσος Καπετανάκος, περιέγραψε σημαντικές λεπτομέρειες του ταξιδιού:

«Ο αρχηγός της ΑΕΚ Ντέμης Νικολαϊδης εκφράζοντας όλη την ομάδα είπε χαρακτηριστικά «Δεν περιγράφονται τα συναισθήματα. Κάναμε αυτό που θέλαμε. Δώσαμε χαρά και ελπίδα σε αυτούς τους ανθρώπους που υποφέρουν από τις 24 Μαρτίου. Μακάρι να έρθει η ειρήνη, αυτό είναι το ζητούμενο. Αυτό που ζήσαμε δεν το συγκρίνω με κανέναν τίτλο, είναι διαφορετικό σαν εμπειρία από όλα τα άλλα. Όσους τίτλους κι αν πάρω δεν γίνεται σύγκριση. Ήταν ανεπανάληπτο», ενώ ο Σέρβος ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ Μπράνκο Μιλοβάνοβιτς συγκλονισμένος από τη κίνηση της ομάδας του τόνισε «Θα μείνει για πάντα στη καρδιά όλων των Σέρβων η απόφαση της ΑΕΚ να σπάσει το εμπάργκο και εν μέσω βομβαρδισμών να βρεθεί στο Βελιγράδι. Είμαι περήφανος που ανήκω στην ΑΕΚ...». Ο Τόνι Σαβέφσκι μπορεί η πατρίδά του να είναι τα Σκόπια, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τον «άγγιξε» ο πόλεμος. Ο Σαβέφσκι δάκρυσε όταν είδε τη γέφυρα του Νόβι Σαντ κατεστραμμένη και τα κτίρια του Βελιγραδίου μισογκρεμισμένα.

Εμπνευστής της ιδέας του ταξιδιού ήταν ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Στις 3 Απριλίου ο «τίγρης» μαζί με τον Πέτρο Στάθη, τον Κώστα Γενεράκη, αλλά και τον Ντέμη Νικολαΐδη δίνουν συνέντευξη Τύπου στην οποία γνωστοποιούν τις λεπτομέρειες του εγχειρήματος. Η ατάκα του Μελισσανίδη «από την αρχή είχα πει πως η συμμετοχή είναι εθελοντική. Δεν υπάρχει εγγύηση στον πόλεμο» είναι σκληρή. Αποτελούσε όμως την πραγματικότητα, καθώς μπορεί να υπήρχαν οι διαβεβαιώσεις πως οι δορυφόροι θα προστάτευαν το κομβόι των πούλμαν, όμως ουδείς είχε εμπιστοσύνη στους Αμερικανούς.

Αυτός όμως που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση ήταν ο Ντέμης Νικολαΐδης. «Οι Ελληνες και οι Σέρβοι είναι οι μοναδικοί λαοί στα Βαλκάνια που πολέμησαν τους ναζί. Το μήνυμα είναι το εξής: Ειρήνη, κουράγιο και ελπίδα σε όσους ταλαιπωρούνται. Θέλω να καταδείξω την απέχθεια των Ελλήνων στον πόλεμο», είχε δηλώσει αποτυπώνοντας με τον καλύτερο τρόπο το πώς έβλεπε όχι μόνο ο ίδιος, αλλά και οι συμπαίκτες του το όλο εγχείρημα... Το θάρρος που έδειξαν οι παίκτες της ΑΕΚ που δέχθηκαν την πρόσκληση - πρόκληση, το έδειξαν και άλλοι. Δημοσιογράφοι, άνθρωποι του πολιτικού χώρου, αλλά και απλοί φίλοι της Ενωσης δέχθηκαν να ταξιδέψουν στην εμπόλεμη ζώνη.

Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν προσπάθειες ακύρωσης της όλης προσπάθειας. Η ENIC δέχτηκε πιέσεις από το υπουργείο Αθλητισμού της Αγγλίας, προκειμένου να μη διεξαχθεί ο αγώνας, όμως απάντησε πως συμφέρον της είναι να πραγματοποιηθεί κανονικά η συνάντηση, όπως και έγινε. Στο αεροδρόμιο το παρών έδωσαν ουκ ολίγοι συμπαραστάτες της προσπάθειας της ΑΕΚ, έστω και ψυχολογικά.

Ο «τίγρης», μετά τη διεξαγωγή του αγώνα και φανερά συγκινημένος από τις στιγμές που είχε βιώσει, έλεγε: «Είμαι συγκινημένος. Αυτά που ζω είναι δύσκολο να περιγραφούν με ακρίβεια. Ολη η Γιουγκοσλαβία άνοιξε την αγκαλιά της και μας υποδέχθηκε με τη φράση «Είσαστε αδέλφια μας». Έκλαιγαν στους δρόμους ανεμίζοντας ελληνικές σημαίες. Μου έκαναν εντύπωση τα παιδιά. Βγήκαν από τα καταφύγια και ήρθαν στο γήπεδο. Μας ζητούσαν σημαίες της ΑΕΚ, μας έσφιγγαν τα χέρια, έκλαιγαν, μας έλεγαν ότι έγιναν οπαδοί της ΑΕΚ», είπε αρχικά και συνέχισε: «Σίγουρα η ΑΕΚ έδωσε την ψυχή της, ένωσε τους χτύπους της καρδιάς της με τους δοκιμαζόμενους φίλους μας Γιουγκοσλάβους. Ηταν ό,τι καλύτερο μπορούσαμε να κάνουμε».

Η αξέχαστη υποδοχή

Κόντευε μεσημέρι της 7ης Απριλίου στο Βελιγράδι όταν έφτανε η αποστολή της ΑΕΚ εκείνη ην ημέρα. Αρκετός κόσμος ήταν έξω εκείνη την ώρα και μόλις αντίκρισε τα πούλμαν με την ομάδα της Ενωσης, αλλά και τους συνοδούς, ξέσπασε σε συνθήματα. Περίπου 50 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Ουγγαρία, έγινε η πρώτη υποδοχή της ελληνικής αποστολής από τις τοπικές σερβικές αρχές. Και οι Γιουγκοσλάβοι υποδέχθηκαν τους Ελληνες με τον παραδοσιακό τρόπο, προσφέροντας ψωμί και αλάτι, όπως δηλαδή θέλουν τα σερβικά έθιμα όταν υπάρχει υποδοχή φίλων. Ενάμισι χιλιόμετρο έξω από το Νόβισαντ, αρκετός κόσμος περίμενε τα πούλμαν. Κρατούσαν ελληνικές σημαίες και πανό που έγραφαν «Σταματήστε τον πόλεμο» και «Ο γιος μου ρωτάει γιατί».