Το ισπανικό ποδόσφαιρο έχει πολλά ντέρμπι, όπου ομάδες από την ίδια πόλη ή περιοχή παίζουν με τοπική υπερηφάνεια, κάτι που είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντικό με τους τρεις βαθμούς που διακυβεύονται. Η ισπανική πρωτεύουσα έχει τη Ρεάλ Μαδρίτης εναντίον της Ατλέτικο Μαδρίτης. Μπαρτσελόνα και Εσπανιόλ βρίσκονται αμφότερες στην Καταλονία. Σεβίλλη και Ρεάλ Μπέτις αναμετρώνται στην Ανδαλουσία. Η Αστούριας έχει Ρεάλ Οβιέδο εναντίον Σπόρτινγκ Χιχόν.
Στη Γαλικία, υπάρχει το Θέλτα-Ντεπορτίβο Λα Κορούνια. Υπάρχει επίσης το Clasico μεταξύ της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα, για πολλούς το μεγαλύτερο παιχνίδι στο ποδόσφαιρο συλλόγων.
Όμως, το «derbi vasco», είτε παίζεται στο San Mames είτε στο Estadio Anoeta είναι διαφορετικό. Είναι ένα παιχνίδι μεταξύ αντιπάλων, οι οποίοι είναι επίσης φίλοι και, συχνά, οικογένεια. "Όλες οι οικογένειες Vizcaino και Guipuzcoano περιέχουν υποστηρικτές και των δύο ομάδων", είχε δηλώσει στο «Athletic» ο Λουτσιάνο Ιτουρίνο, ο οποίος έπαιξε τόσο για την Μπιλμπάο όσο και για την Σοσιεδάδ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 80’ και του 90’. «Ο καθένας ζητωκραυγάζει για την ομάδα του και μπορεί να υπάρξουν μάχες στο γήπεδο, αλλά τίποτα περισσότερο. Είναι το ωραιότερο πράγμα που μπορείς να έχεις μέσα σε μια αθλητική αντιπαλότητα».
Παρά τις ομοιότητες, οι δύο μεγαλύτερες πόλεις της Χώρας των Βάσκων - και οι ομάδες τους - έχουν πολύ διαφορετικές ταυτότητες.
Η Αθλέτικ ιδρύθηκε το 1898 από φοιτητές που σπούδαζαν μηχανολογία γεννημένους στο Μπιλμπάο που είχαν πάει στο πανεπιστήμιο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Σοσιεδάδ ιδρύθηκε 100 χιλιόμετρα κατά μήκος του Βισκαϊκού Κόλπου, το 1909, με την επίσημη σφραγίδα του βασιλιά της Ισπανίας Alfonso XIII.
Οι παίκτες σε κάθε πλευρά γνώριζαν πάντα ότι εκπροσωπούσαν πόλεις με πολύ διαφορετικούς χαρακτήρες - βιομηχανικό και εμπορικό Μπιλμπάο που περικλείεται από λόφους. κομψό και κοσμοπολίτικο Σαν Σεμπαστιάν με την παραλία «La Concha». Με τα χρόνια, και οι δύο ομάδες τείνουν να αντικατοπτρίζουν αυτές τις ταυτότητες στο γήπεδο.
«Το Σαν Σεμπαστιάν είναι πιο τουριστικό και στη Ρεάλ αρέσει περισσότερο να έχει κατοχή, να παίζει ελκυστικό ποδόσφαιρο», δήλωσε ο Ιτουρίνο, ο οποίος προπονούσε στις ακαδημίες και των δύο συλλόγων μετά το τέλος της καριέρας του. "Αθλητικό σαν ένα στυλ που είναι πιο άμεσο, πιο γρήγορο, με περισσότερες εναέριες μάχες. Η Μπιλμπάο είχε πάντα αυτή την αγγλική επιρροή στο ποδόσφαιρό της».
Και οι δύο ομάδες ιστορικά χρησιμοποιούσαν μόνο ντόπιους Βάσκους παίκτες - Η Αθλέτικ κυρίως από την επαρχία Vizcaya, La Real γενικά από την Guipuzcoa - και οι δύο κέρδισαν δύο πρωταθλήματα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Στη συνέχεια, το ποδόσφαιρο έγινε πιο παγκόσμιο, ειδικά μετά τον νόμο Μπόσμαν του 1995.
Η Αθλέτικ είναι μεγαλύτερη ομάδα από τη Ρεάλ απ’όλες τις απόψεις (ιστορία, κόσμο, οργάνωση, πόλη και πάνω απ’όλα μπάτζετ) και αυτό το πλεονέκτημα δεν το αφήνει ανεκμετάλλευτο όταν πρόκειται να αποκτήσει κάποιον ποδοσφαιριστή από την ήδη πολύ περιορισμένη ‘δεξαμενή’ παικτών που την ενδιαφέρει.
Έτσι, το 1989 η Σοσιεδάδ, ουσιαστικά για να επιβιώσει, αποφάσισε να αλλάξει τον δικό της άτυπο κανόνα και να προσεγγίσει και ξένους παίκτες, με μοναδική πλέον προϋπόθεση να μην είναι Ισπανοί (και αυτό το ‘φράγμα’ έπεσε μερικά χρόνια αργότερα, το 2002, όταν απέκτησε τον Μπόρις από την Οβιέδο). Ο Τζον Άλντριτζ της Λίβερπουλ ήταν ο πρώτος μη Βάσκος που φόρεσε τη φανέλα της και αυτός που με την επιτυχία του (έβαλε 40 γκολ σε 75 ματς) άνοιξε το δρόμο και για τους επόμενους.
Αν προσπαθήσει να εστιάσει κάποιος στις φορές που το εξαιρετικό κλίμα μεταξύ των δυο γειτόνων χάλασε λίγο, θα ανακαλύψει ότι η αιτία ήταν πάντα η ίδια: Η απόκτηση από την Αθλέτικ κάποιου ταλέντου της Σοσιεδάδ, μια εξέλιξη που έχει σημειωθεί 13 φορές στο παρελθόν. “Η Αθλέτικ πάντα έπαιρνε παίκτες από τη Σοσιεδάδ”, είπε ο Άντονι Γκοϊκοετσέα και συνέχισε: “Η Ρεάλ Σοσιεδάδ κάποιες φορές νιώθει εξοργισμένη εξαιτίας αυτού αλλά δεν έχει άλλη επιλογή. Γι’αυτό κιόλας μερικές φορές βάζει στα συμβόλαια της ρήτρα ‘αντι-Αθλέτικ’, για να τους αποτρέψει να υπογράψουν μετά σ’εμάς”.
Οι «κλοπές παικτών»
Η πιο διάσημη περίπτωση αρπαγής παίκτη είναι αυτή του Γιοσέμπα Ετσεμπερία. Μπορεί όλος ο κόσμος να τον ξέρει πλέον ως μια από τις σημαίες της Αθλέτικ αλλά ο Ετσεμπερία είχε ξεκινήσει την καριέρα του από τη Σοσιεδάδ. Όταν η Αθλέτικ κατάλαβε πόσο καλός ήταν, τον προσέγγισε, τον δελέασε και κατάφερε να τον αποκτήσει πριν καν κλείσει τα 18.
Η μεταγραφή αποτέλεσε την αφορμή για να χαλάσουν οι σχέσεις των δυο συλλόγων για αρκετό καιρό, αφού η Σοσιεδάδ θεώρησε ότι οι γείτονες χαλούσαν τη ‘συμφωνία κυρίων’ που είχαν οι δυο ομάδες, σύμφωνα με την οποία δεν επιτρεπόταν οι κρούσεις προς τα πιτσιρίκια των ακαδημιών. Όταν ο Ετσεμπερία γύρισε να παίξει στο Ανοέτα ως αντίπαλος, οι οπαδοί τον περίμεναν με πανό που τον αποκαλούσαν μισθοφόρο και χαρτονομίσματα που είχαν πάνω τη φάτσα του ενώ δεν έλειψαν ακόμα και οι ρίψεις αντικειμένων, που επέφεραν βαρύ χρηματικό πρόστιμο στη Σοσιεδάδ.
Μια ανάλογη περίπτωση ήταν εκείνη του νυν στόπερ της Μπαρτσελόνα, Ίνιγο Μαρτίνεθ. Ο αριστεροπόδαρος κεντρικός αμυντικός ανδρώθηκε στο Σαν Σεμπαστιάν, έπαιξε σχεδόν 300 παιχνίδια με τη φανέλα της Σοσιεδάδ και προοριζόταν να γίνει ο επόμενος αρχηγός της. Όλα αυτά άλλαξαν όμως σε μερικά δευτερόλεπτα. Για να καλύψει το κενό του Λαπόρτ που πήγε στη Μάντσεστερ Σίτι, η Αθλέτικ ξόδεψε 32 εκατομμύρια για να πληρώσει τη ρήτρα του, ένα ποσό που κάνει τον Μαρτίνεθ την πιο ακριβή μεταγραφή στην ιστορία των Βάσκων.
Απαντώντας στις κατηγορίες των οπαδών της Σοσιεδάδ, ο ίδιος είχε δηλώσει πως από μικρό παιδί ήταν Αθλέτικ, καθώς προέρχεται από μια μικρή πόλη που όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της (ανάμεσα τους και όλη του η οικογένεια) στηρίζουν διαχρονικά τα ‘Λιοντάρια’ του Μπιλμπάο. Οι οπαδοί της Σοσιεδάδ δεν αποδέχτηκαν ποτέ αυτές τις δικαιολογίες,.
Το ματς που έκρινε τίτλο
Κατά την διάρκεια των 100+ χρόνων του βασικού ντέρμπι, οι δύο ομάδες έπαιξαν ορισμένα ματς όπου υπήρχε τεράστιο διακύβευμα, αλλά αναμφισβήτητα ένα από τα πιο σημαντικά ντέρμπι ήταν εκείνο του 2021. Οι δυο τους έφτασαν στον τελικό του Copa del Rey του 2020, αλλά λόγω του COVID-19 το παιχνίδι αναβλήθηκε με την ελπίδα να επιτραπεί στους οπαδούς να παρακολουθήσουν το επόμενο έτος.
Και οι δύο σύλλογοι υποστήριξαν σθεναρά να επιτραπεί στους οπαδούς να παρακολουθήσουν αυτό το παιχνίδι, λόγω της ιστορικής σημασίας και της σημασίας αυτού του παιχνιδιού και για τους δύο συλλόγους και για την αντιπαλότητα, αλλά το παιχνίδι τελικά παίχτηκε μπροστά σε ένα άδειο γήπεδο. Η Ρεάλ Σοσιεδάδ θα κέρδιζε τον αγώνα με 1-0 με πέναλτι, δίνοντάς της το πρώτο της τρόπαιο από το 1987.
Αντίπαλοι μόνο για 90 λεπτά
Από την αρχή της σεζόν 2024-25 της La Liga, η Μπιλμπάο και η Σοσιεδάδ έχουν παίξει 191 φορές από το 1909, με την Αθλέτικ να κερδίζει 79 φορές έναντι 62 της Σοσιεδάδ, με 50 ισοπαλίες. Το παιχνίδι ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες ομάδες της Χώρας των Βάσκων μπορεί να χαρακτηρίζεται τυπικά ως ντέρμπι αλλά οι ομοιότητες του με τα υπόλοιπα ντέρμπι του πλανήτη ουσιαστικά σταματάνε στο όνομα. Υπάρχει αγάπη για την ομάδα, υπάρχει πάθος για τη νίκη αλλά δεν υπάρχει μίσος για τον αντίπαλο και σίγουρα δεν υπάρχει βία. Αυτό που μετράει πάνω απ’όλα για τους οπαδούς των δυο ομάδων είναι η κοινή βασκική ταυτότητα.
«Το ντέρμπι της ανταρσίας»
Ήταν 20 Νοεμβρίου του 1975 όταν η οικογένεια του Φράνκο συμφώνησε να αποσυνδέσει τις μηχανές υποστήριξης της ζωής και επίσημα, φεύγοντας από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών. Κατά τη διάρκεια της πολύχρονης δικτατορίας, ο Φράνκο είχε μία ιδιαίτερα εχθρική πολιτική κατά των Βάσκων. Προσπάθησε να περιορίσει τη χρήση της βασκικής γλώσσας και απαγόρευσε τη σημαία της περιοχής, την Ικουρίνα.
Περίπου 1 χρόνο αργότερα, στις 5 Δεκεμβρίου του 1976 το ντέρμπι ανάμεσα στις δύο μεγάλες περιοχές της «χώρας των Βάσκων», την Χιπούσκοα και την Μπισκάια, λαμβάνει έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα.
Οι δύο ομάδες εισέρχονται δίπλα-δίπλα στο γήπεδο, με τους αρχηγούς Ιρίμπαρ και Κορταμπαρία να κρατούν μαζί ψηλά την βάσκικη σημαία, η οποία παρέμενε παράνομη, όπως σε όλη την διάρκεια της δικτατορίας. Την τοποθέτησαν ευλαβικά στο κέντρο του γηπέδου, εν μέσω αποθέωσης από τους οπαδούς και των δυο ομάδων και με αυτόν τον τρόπο σηματοδότησαν την έναρξη μιας νέας, ελεύθερης εποχής, βάζοντας τέλος, σε μια μεγάλη περίοδο διωγμών.
Βεβαίως, η λογοκρισία που υπήρχε στον Τύπο αποσιώπησε την είδηση, αλλά στόμα με στόμα, όλοι στην Ισπανία έμαθαν τι ακριβώς είχε συμβεί. Εμπνευστής της όλης ιδέας ήταν ο αρχηγός των γηπεδούχων, Josean de la Hoz Uranga. Λίγη ώρα πριν τη σέντρα βρήκε στα αποδυτήρια τον αρχηγό της Μπιλμπάο και τον ρώτησε αν συμφωνούσε στο να βγουν οι δυο ομάδες μαζί κρατώντας τη σημαία.
Με ομόφωνη απόφαση οι παίκτες των δυο ομάδων γράφτηκαν στην ιστορία. Ένα μήνα αργότερα η κεντρική κυβέρνηση της χώρας νομιμοποίησε τη βασκική σημαία. Για τους Βάσκους, το ντέρμπι αυτό θεωρείται το σπουδαιότερο, έστω και αν η Σοσιεδάδ πέτυχε μία από τις πιο μεγάλες της νίκες με 5-0. Στις μέρες μας, το μεγάλο ντέρμπι των Βάσκων θεωρείται ένα από τα πιο ιδιαίτερα ντέρμπι του πλανήτη, με τους οπαδούς των δυο ομάδων να διατηρούν εξαιρετικές σχέσεις.
Novibet ΕΠΑΘΑ με Super Προσφορά* Γνωριμίας* 21+ | ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: ΕΕΕΠ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ & ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ | ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΕΘΕΑ: 2109237777 | ΠΑΙΞΕ ΥΠΕΥΘΥΝΑ
SEAJETS Ταξιδεύουμε μαζί με το μεγαλύτερο στόλο ταχύπλοων παγκοσμίως σε 50 προορισμούς του Αιγαίου!
